2023 yılında son 40 yılın en yüksek Yine Değerleme Oranı (YDO) olan yüzde 123 açıklandı.
Rekor kıran YDO, pasaport harcı, yurtdışından getirilecek cep telefonu kaydettirme ve motorlu taşıtlar vergisi (MTV) üzere yüzlerce kalemde yapılan rekor artırımlarla vatandaşın cebindeki erimeye işaret ediyor.
PASAPORT HARCI ARTIRIMA DOYMACAK
Pasaport harcı, vatandaşların yurtdışına çıkabilmeleri için ödemeleri gereken bir bedeldir. Pasaport harcının ölçüsü, pasaportun mühletine nazaran değişmektedir. 2023 yılında pasaport harcına yüzde 123 oranında artırım yapıldı. Buna nazaran, 10 yıllık olan pasaport harcı 3 bin 295 TL’den 4 bin 943 TL’ye çıktı.
Temmuz ayında Resmi Gazete’de yayımlanan kararla birlikte pasaport harcına ek olarak yüzde 50 oranında bir artırım daha geldi. Böylelikle, 10 yıllık pasaport harcı 7 bin 415 TL’ye yükseldi.
halktv.com.tr’den Bora Erdin’in haberine nazaran; pasaport harcına gelen bu artırımlar, vatandaşları güç durumda bıraktı. Zira pasaport harcının ölçüsü, birçok ülkede uygulanan vize fiyatlarından daha fazla oldu. Örneğin, ABD vizesi için ödenen fiyat 160 dolar (yaklaşık bin 400 TL), Schengen vizesi için ödenen fiyat ise 80 euro (yaklaşık bin TL) civarındadır.
Pasaport harcına gelen artırımların sonu da yok üzere görünüyor. Zira önümüzdeki yıl da YDO ile en az yüzde 50 artırım daha yapılacak. Bu durumda, defter bedeli dahil pasaport fiyatı 9 bin TL’ye dayanacak, hatta geçecek.
TELEFON KAYDETTİRMEK CEP YAKACAK
Yurtdışından getirilen telefonlar için IMEI kaydettirme fiyatı de her yıl YDO ile artırılıyor. Bu fiyat, telefonun Türkiye’deki GSM operatörleri ile uyumlu çalışabilmesi için ödeniyor. Aksi takdirde, telefonun çizgileri kapatılıyor.
2023 yılında telefon kaydettirme fiyatına de yüzde 123 oranında artırım yapıldı. Buna nazaran, bu fiyat 2 bin 732 TL’den 6 bin 91 TL’ye çıkarıldı. Lakin bu da yetmedi, Temmuz ayında Resmi Gazete’de yayımlanan kararla birlikte telefon kaydettirme fiyatına ek olarak yüzde 50 artırım daha geldi. Böylelikle, bu fiyat 20 bin TL’ye yükseldi.
Telefon kaydettirme fiyatına gelen bu artırımlar, yurtdışından telefon getirmeyi neredeyse imkansız hale getirdi. Zira bu fiyat, birçok telefonun piyasa bedelinden daha fazla oldu. Örneğin, Gürcistan’da bugün iPhone 14 Pro Max 256 GB modelinin şimdiki TL fiyatı 71 bin 200 TL civarındadır. Yeni yılda eklenecek 30 bin TL ile 101 bin TL’nin üzerine mal olacak.
Telefon kaydettirme fiyatına gelen artırımların sonu da yok üzere görünüyor. Zira önümüzdeki yıl da YDO ile en az yüzde 50 artırım daha yapılacak. Bu durumda, bu fiyat 30 bin TL’nin üzerine çıkacak.
MTV’YE İKİ YILDA 300 BİN TL ÖDEYECEKLER VAR
Motorlu taşıtlar vergisi (MTV), araç sahiplerinin her yıl ödemek zorunda olduğu bir vergidir. MTV’nin ölçüsü, aracın yaşına ve motor hacmine nazaran değişmektedir. MTV, her yıl iki taksit halinde ödenmektedir. Birinci taksit ocak ayında, ikinci taksit ise temmuz ayında ödenir.
2023 yılında MTV’ye de yüzde 123 oranında artırım yapıldı. Buna nazaran, 1-3 yaş ortası, motor hacmi 1301-1600 santimetreküp olan bir aracın ocak ayındaki birinci taksiti için 1846 TL, temmuz ayındaki ikinci taksiti için de 1846 TL ödemesi gerekiyor. Toplamda ise 3 bin 692 TL ödeniyor. Fakat bu da yetmedi, Temmuz ayında Resmi Gazete’de yayımlanan kararla birlikte MTV’ye ek olarak yüzde 50 artırım daha geldi. Böylelikle, bu araç için toplamda ödenecek MTV 7 bin 384 TL’ye çıktı.
MTV’ye gelen bu artırımlar, araç sahiplerini güç durumda bıraktı. Zira MTV’nin ölçüsü, birçok ülkede uygulanan akaryakıt fiyatlarından daha fazla oldu. Örneğin, ABD’de bugün akaryakıtın litresi yaklaşık 4 TL, Almanya’da ise yaklaşık 9 TL civarındadır.
MTV’ye gelen artırımların sonu da yok üzere görünüyor. Zira önümüzdeki yıl da YDO ile en az yüzde 50 artırım daha yapılacak. Bu durumda, bu araç için ödenecek MTV en az 11 bin 70 TL olacak.
Piyasa pahası 1 milyon 357 bin 700 TL olan 1-3 yaş ortası ve 4001 cc motora sahip bir araba (lüks jip yahut lüks makam aracı benzeri) ise bu yıl ek MTV ile birlikte toplamda 168 bin 588 TL ödeyecek. Ek MTV olmaksızın ödenen ise 84 bin 294 TL. YDO ile en az yüzde 50 zamlanacak olan bu bedel ise önümüzdeki yıl en az 126 bin 400 TL olacak. Yalnızca bir araç için iki yılda ödenen MTV toplamda 300 bin TL’ye gelecek.
Vergi, Harç ve Cezalara Artırım Yapılmasının Nedenleri Nelerdir?
- Devletin gelirlerini artırmak ve bütçe açığını kapatmak
- Enflasyonu denetim altına almak ve fiyat istikrarını sağlamak
- Sosyal güvenlik sisteminin finansmanını sağlamak
- Kamu hizmetlerinin kalitesini ve kapsamını artırmak
- Çevre müdafaa ve trafik güvenliği üzere gayelerle kimi davranışları caydırmak
- Vergi, harç ve cezalara artırım yapılmasının sonuçları nelerdir?
- Vergi, harç ve cezalara artırım yapılmasının sonuçları ortasında şunlar sayılabilir:
- Vatandaşların gelirlerinde azalma ve satın alma gücünde düşüş
- Ekonomik büyümenin yavaşlaması ve işsizliğin artması
- Yurtdışına çıkma, telefon getirme ve araç kullanma üzere faaliyetlerin azalması
- Vergi kaçakçılığı, kayıt dışılığı ve yolsuzluğun yaygınlaşması
- Sosyal adaletsizlik, yoksulluk ve gelir dağılımı bozukluğunun derinleşmesi
- Vergi, harç ve cezalara artırım yapılmasının alternatifleri nelerdir?
- Vergi, harç ve cezalara artırım yapılmasının alternatifleri ortasında şunlar sayılabilir:
- Kamu harcamalarını azaltmak ve tasarruf etmek
- Vergi tabanını genişletmek ve vergi adaletini sağlamak
- Gelir vergisinde ilerlemeli sistemi uygulamak ve zenginlerden daha fazla vergi almak
- Kaynak kullanımını verimli hale getirmek ve israfı önlemek
- Yatırım, üretim ve istihdamı teşvik etmek ve ekonomik canlılığı artırmak
