Otelde ölenler ortasında Behçet Aysan, Metin Altıok, Hasret Gültekin, Muhlis Akarsu, Nesimi Çimen, Asım Bezirci üzere tanınmış isimler vardı.
Olayın yaşandığı devirde ülkeyi DYP-SHP koalisyon hükümeti yönetiyordu. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Başbakan Tansu Çiller ve Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, katliamın sorumlularını bulmak yerine olayı küçümseyen ve halkı suçlayan açıklamalar yaptılar.
Sivas Katliamı davası uzun yargılama sürecinin akabinde vakit aşımına uğradı ve failler cezasız kaldı. Toplumsal demokratların da katliamın ardındaki gerçekleri ortaya çıkarmada yetersiz kaldığı görüldü.
Gerçek Gündem’den Filiz Gazi, Sivas davası avukatlarından Ali Sarıgül’e sordu hiç duymadıklarınızı kaleme aldı.
“TÜM TALEPLER REDDEDİLDİ”
“Sivas Davası” kitabı muharrirlerinden ve davanın avukatlarından Ali Sarıgül’le katliamla ilgili konuşulmayanları sorduk,
-Dönemin Valisi Ahmet Karabilgin’in, Emniyet Müdürü Doğukan Öner, İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu, Kültür Bakanı Fikri Sağlar, Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü mahkemede konuştular mı? Sizin dinlenmesi tarafında talep ettiğiniz beşerler kimdi?
-Emniyet Müdürü Doğukan Üner’den öbür kimse dinlenmedi. En başta Erdal İnönü dinlensin diye talep ettik. Vali, Alay Kumandanı, Emniyet Müdürü, Belediye Lideri ve o devir Başbakan olan Tansu Çiller’in dinlenmesini talep ettik. Tüm talepler reddedildi, gerek görülmedi. Zati bizim taleplerimiz dışında resen istenmesi gerekirdi. Talebimize bağlı olmaksızın bunların soruşturulması gerekiyordu.
-Bireysel olarak ulaşmak istediğiniz beşerler oldu mu?
O devrin hükümet ortağı olan SHP kanadından ferdi taleplerimiz oldu. Yazılı olarak hiçbir şey yok, kelamlı diyaloglardı. Hiçbir diyalogdan sonuç, cevap alınamamıştır. Yalnızca o periyotta bir tek müspet uğraş olarak Murat Karayalçın yaralıların taşınması için helikopter talebimize dönüş yapmıştı.
Murat Beyefendi, helikopterin oraya gidip dönmesi, yakıt ikmali olmadan mümkün değil demişti. Ferdi dostluklar dışında örgütsel manada hiçbir yapıdan müspet cevap gelmedi. Geldiyse de bize ulaşmadı.
DEVLETİN HÜKÜMET KONAĞINA SALDIRILDI, EMNİYET, VALİLİK BİRKAÇ KİŞİYİ DAĞITAMADI
-Ali Beyefendi, bilmeyen okur için ya da hafızayı tazelemek niyetiyle hatırlatmak istiyorum. Sivas Katliamı, DYP – SHP devrinde gerçekleşti. Toplumsal demokrat bir parti hükümete ortak. Başbakan yardımcısı Erdal İnönü. Fikri Sağlar o periyodun Kültür Bakanıydı. 2012 yılında Oral Çalışlar, Erdal İnönü’ye şu soruyu soruyor:
“Neden devlet güçleri 12 saat kuşatma altında olan bir otelin etrafındaki kalabalığı dağıtmadı ya da dağıtamadı? Her yere yetişen devlet, kocaman bir askeri alayın bulunduğu Sivas’ta kent merkezindeki bir kuşatmayı kaldırıp katliamı engelleyemedi? Bunu hiç merak etmediniz mi?”
İnönü’nün cevabı şu oluyor:
“Evet, ben de bu durumu merak ettim ve bir MİT yetkilisine sordum. Bana karşılığı şu oldu: Bazen birtakım hareketlerin (İslami hareketi kastediyor) gazını almak için onlar özgür bırakılır. Yapılan budur.”
Ne tesadüf ki, katliam tarihinde Spor Vilayet Genel Müdürlüğü’nce ‘Hicret koşusu’ yapılıyor. 1978 Maraş Katliamı arifesinde Maraş’a Ulusal Piyango bileti satan şahısların geldiği anlatılır. Kente birilerinin getirilmesi Madımak’ta da hayata geçirilmiş.
Bir öteki tuhaflık. 1993’ten o periyoda kadar Pir Sultan Abdal Şenlikleri Sivas’ın Banaz köyünde yapılırken o yıl şenlik kente taşınıyor. Şenliği organize eden Sivas Vilayet Kültür Müdürlüğü ve Pir Sultan Abdal Derneği olduğu bilinir. Az evvel dediğim üzere periyodun Kültür Bakanı Fikri Sağlar.
Sağlar, bahisle ilgili röportaj talebimizi kabul etmedi. Bu örnekten yola çıkarak sormak istiyorum. Katliama ait sorulara toplumsal demokrat etrafın gereğince dahil olmadığı söylenebilir mi?
-Mutlaka… Ben ve öbür arkadaşlarım, bu ‘tarafta’ olan herkes bu soruları onlarca sefer sordu. Benim objektif olma talihim yok, tarafım zira. Taraf olduğunuzda daha sağlıklı düşünme yeteneğinizi kaybediyorsunuz ancak tüm bunların dışında şu soruyu sormak gerekir:
On saat hükümet binasına saldırılıyor. Haydi diyelim Aziz Nesin ve öbürleri düşmandı lakin Cuma namazı çıkışından sonra devletin hükümet konağına saldırılmıştı. Valiliğin birinci açıklaması basına yansımıştı. Vali’nin “Bir an bizi öldüreceklerini sandım” diye beyanı var. Vilayet binasının önünde sloganlar atıyorlar. Bunun üzerine o devrin gazetecilerinin soruları üzerine Vali bu karşılığı veriyor: “Bir an bizi öldüreceklerini sandım.”
Türkiye Cumhuriyeti devletinin Vali’si bunu diyor. Valilik önünde toplananlar kalabalık da değildi, daha azdı, nerdeyse birkaç kişi diyebileceğimiz… Bunları dağıtabilme yeteneği Emniyet Müdürlüğünde, Valilikte yoksa ortada sahiden garip bir durum var. Yani buradan baktığınızda adamlar geldiler ve yaktılar. Vali, ‘Bizi öldüreceklerdi sandım’ dedikten sonra sıradan yurttaşların öldürülmesi çok büyük bir olay oldu.
Erdal Bey’in Oral Çalışlar’a verdiği karşılıkla konuşursak, o vakit devlet bir gücün gazını aldı.
‘SORACAĞINIZ HİÇBİR SORU EVRAKA İNTİKAL ETMEDİ’
-Madımak Katliamı’ndan üç gün sonra 5 Temmuz’da Erzincan’da Başbağlar katliamı* yaşandı. Bu olay dava evrakına girdi mi?
-Hayır. Hiç sorgulanmadı. Kim yaptı, aksiyon kimin? Bunlar sorulması gereken sorular ancak soracağınız hiçbir soru bu belgeye intikal etmedi.
-Katliamın yapıldığı köyün Sünni, ilerici bir köy olduğu söylenir.
-Bilmiyorum. Gitmedim, görmedim lakin o denli söylenir. Ben de bu bilgiye sahibim. Yarısı Alevidir ya da kız alıp vermişlerdir. Komşu köydür falan filan… 35 köylünün bir sabah kurşuna dizilmesinin hiçbir akılcı açıklaması yeryüzünde olamaz. Hiçbir ideolojik münasebet bunu yapmaz, yapamaz.
Ertesi sabah, bu saldırıyı PKK yaptı denir. Şayet yaptıysa açıklamalı. Yok şayet reddettiyse, ben değilim demeli. Çok vakit geçti üzerinden, unutmuş da olabilirim. O günlerin öfkesi ile oturup soru da sormamış olabiliriz.
‘MADIMAK, MAHKEMECE İSİMLİ BİR CÜRÜM OLARAK TELAKİ EDİLDİ’
-Mahkeme kimleri sanık olarak ortaya attı?
-Öncelikle bunun bir yargılama olduğunu hiç düşünmedim. 15 bin kişi 30 saat ortalıkta fink attı. Bunların ortasından 100 kişiyi almak, birincinin 60’ına adam öldürme sonra devlet aleyhine cürüm diye telakki etmek, en sonunda 30’una karar vermek hiçbir gerçek, objektif ölçüye tabi değil.
O periyodun teknolojik ölçüleri içinde kasetlerin tahlilinde uzmanlarla birlikte ben de bulundum. Sanık Ahmet dediğimizde bizim zorlamamızla, ‘evet sanık Ahmet’ diye birkaç sanık belirlendi.
Şöyle yapılıyordu bu işler: ‘Grup içinde görülemedi, tanınamadı.’ Bu halde özensizlikler oldu. En baştaki özensizlik, Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) diye Kayseri’ye gönderilip, misyonsuzluk verip, adiye bir kabahatmiş üzere telakki edilmesi. Bu bir özel gayretti. İsimli bir cürüm olarak telakki edildi: Adam öldürme.
Sivas Katliamı sanıklarından, firari Cafer Erçakmak, 2011’de Sivas’ta bağ konutunda öldü. Devlet 20 yılda bu sanığı bulamadı ancak sanık vefat ettiğinde Sivas’taydı.
Görüntülerde görünen, ön safta olan, tırmanan, kibrit dağıtan, gazı döken üç beş şahsa ceza verildi. Mahkeme bir örgütten bahsedemiyorsa, yönlendiren kimse ya da kimlerse belirlemesi gerekir. Az önce dediğiniz üzere bir gün evvel Hicret koşusunu kentte düzenleyen kim? Bir gün evvel dağıtılan bildiri kimin, kimlerin elinden çıkmış? Cevaplanması gereken çok soru var ancak yanıtların bulunamayacağı aslında Erdal Bey’in karşılığı ile verilmiş.
Ne yazık tarih, insanların mezbahası. Yakarak, yıkarak, öldürerek geçiyor. Failler cezasız kalacaklarını bildikleri sürece bu türlü acı olayları yaşıyor olacağız.
