YENİÇAĞ / Özel Haber – Merve KIZILALP
50 bine yakın can kaybının gerçekleştiği Kahramanmaraş sarsıntısının akabinde daha vatandaşları uyaran sarsıntı bilimci Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, birebir acıların tekrar yaşanmaması için bir bölgeyi uyardı.
stres taşıyan fayları tek tek açıklayan zelzele bilimci Üşümezsoy; Kozan, Ceyhan ve Malatya Yeşilyurt fayına dikkat çekerek “aynı fayın iki ucunda stes var” dedi.
“AYNI FAYIN İK UCUNDA GERİLİM VAR”
Üşümezsoy, “6 Şubat’ta kırılan fay sınırıyla Elbistan blogunun çökmesiyle Engizek dağları, Kuzey Kahramanmaraş blogunun yükselmesi ve doğuya hakikat hareket etmesiyle kıılmıştır. Bunun doğudaki devamı Doğanşehir’den Malatya’ya Yeşilyurt’a gerçek giden fay çizgisidir. Fayın devamı ise Çardak fayı, Göksun fayı ile birleşerek Ceyhan’a hakikat uzanan bir fay çizgisi oluşturmaktadır. Bu durumda fayın iki tarafı da Adana’da iki tarafı da gerilim dolan fay çizgisinde zelzelesi oluşturur. Biri Ceyhan-Adana, öbür ucu ise Yeşilyurt-Malatya” dedi.
Malatya’da bulunan kuzey güney istikametli fayın (Akçadağ ve Van’a giden) ve Çelikhan’a hakikat giden fayın kırılan faylar olmadığının altını çizen Üşümezsoy, bunlar ortasında bulunan Malatya-Yeşilyurt fay sınırı olduğunu belirtti. Bu fayın Elazığ’a yanlışsız uzandığını belirtti.
Güneydeki kırılmayı ise Üşümezsoy, Ölüdeniz fayında, Amik ovasının doğu kenarındaki Gaziantep’teki kırılma olarak tanımladı. İkinci kırılmanın ise Pazarcık Islahiye’den, Pazarcık Gölbaşı’na kadar olan kırılma olduğunu tabir etti.
Üçüncü kırılmayı tanımlayan Üşümezsoy bu bölgeyi ise İslahiye’den Kırıkkale’ye gerçek giden sınırdaki kırılma olarak açıklamıştır. Üşümezsoy, bu kırılmanın Arap yakasının doğuya hakikat hareket etmesine sebep olduğuna dikkat çekerek ikinci kırılmanın ise Elbistan bloğunun çökmesi ve Kahramanmaraş-Engizek bloğunun doğuya gerçek hareket edip Yeşilyurt-Malatya’daki faya gerilim yüklemesi ile gerçekleştiğini belirtti. 6 Şubat tarihinde bu faydaki zelzelenin Yeşilyurt’taki sarsıntının streslenmesi ile oluştuğunu belirten Üşümezsoy öteki taraftan güneyde İslahiye-Kırıkhan- Hassa sınırı boyunca fay sınırının gerilim yüklediği Antakya Samandağ fay sınırının da 6.4’lük sarsıntıyla kırıldığını belirtti. Bununla birlikte Elbistan-Çardak ve Göksun fayının gerilimle de dolduğunun bilindiğine değindi. Üşümezsoy, “Elbistan koyunun kırılmasıyla Doğanşehir’den Malatya’ya gerçek uzanan Yeşilyurt fay sınırında gerilim yüklenmiştir. 5.2’lik zelzele bu yarar olmuştur. Geçen hafta Kozan’da olan 5.5’lik sarsıntı yeniden bu fay çizgisinin Batı ucunda Elbistan fayının Batı ucunda gerçekleşmiştir. Fay kırıldığı vakit makaslama sonrası ve olağan gerilimin oluşturduğu gerilim birlikte boşalır ve bölgeye hakikat gerilim aktarır. Bu blokta da Kahramanmaraş Engizek bloğu doğuya yanlışsız giderek Yeşilyurt fayına gerilim yüklemiştir. Tıpkı halde Ceyhan ve Göksu’ya giden gerilimle yüklenmiştir.” dedi.
Bölgedeki 6 Şubat sarsıntılarının takip ettiği tesirlerin Yeşilyurt, Kozan ve Ceyhan sınırında kendini gösterdiğine dikkat çeken Üşümezsoy “Kozan-Ceyhan sınırındaki son yüzyılda olan sarsıntıların (6.2, 6.4 ve 6.6 büyüklüğündeki depremler) bu sarsıntıları oluşturmuştur. Son 1998’de olan zelzele de bunlardan biridir. Bu manada 6,5’in altında sarsıntı potansiyeline sahiptir ve bu bölge risk taşımaktadır. Yeşilyurt Elazığ çizgisi olarak tanımlanan bu yarar tekrar 6 ve 6.5’lik zelzele potansiyeli bulunmaktadır bölgede asıl zelzele yaratıcı güç Arap yakasının kuzeye yanlışsız gerilim yüklenip giderek doğuya hakikat gitmesiyle bölgenin gerilim yüklenmesinden oluşmuştur. Bu da Amanos dağlarındaki sarsıntısı gerçekleştirmiştir” dedi.
Diğer sarsıntıların ise Elbistan kırılması sonucu oluştuğunu söyleyen Üşümezsoy “Elbistan kırılmasının da etkilediği alan Yeşilyurt ve Ceyhan sınırı üzerindedir.” dedi. Durumu açıklamak için bir harita paylaşan Şener Üşümezsoy haritadaki beyaz okları asimetrik taraflı hareketler olarak tanımlamıştır. Elbistan sarsıntısında “Doğanşehir ile Ceyhan ortasındaki sürgü fayı çalışmamıştır onun yerine Yeşilyurt fayı çalışmıştır” dedi.
“6 Şubat sarsıntılarından sonra kırılan faylar morla gösterilmiş kırmızı noktalar kümelenerek artçı zelzeleleri oluşturduğu alan olarak tanımlanmıştır kırmızı çizgi ve elips içindeki kırmızı çizgiler Ceyhan hissesi ve Malatya Yeşilyurt fayıdır, bu kırılan sistemin iki ucundaki gerilim yüklenen faylardır” sözlerini kullandı.
