Anadolu Ajansı’nın haberine nazaran, Suudi Arabistan pazartesi günü temmuzda istekli olarak uygulamaya koyduğu günlük 1 milyon varillik petrol üretim kesintisi kararını ağustos ayını da kapsayacak formda uzattığını bildirdi.
Suudi Arabistan’ın nisanda duyurduğu ve Aralık 2024’ün sonuna kadar devam edecek günlük 500 bin varil istekli üretim kesintisine ek olacak bu kesintiyle birlikte ülkenin günlük petrol üretiminin de ağustosta son birkaç yılın en düşük düzeyi olan yaklaşık 9 milyon varil düzeyine düşeceği bildirildi.
Söz konusu açıklamanın akabinde Rusya günlük petrol arzını 500 bin varil, Cezayir de 20 bin varil azaltacağını açıkladı.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı birtakım üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesi geçen yıl ekimde günlük 2 milyon varillik üretim kesintisi yapacağını duyurmuş, mayıs prestijiyle da günlük yaklaşık 1,6 milyon varil ek kesinti yapma kararı almıştı.
Birbiri gerisine yapılan arz kesintisi açıklamaları piyasalarda arz talep makasının daraldığı ve global makroekonomik dataların resesyon tehlikesine işaret ettiği bir periyotta geldi. Hem Suudi Arabistan hem de Rusya, Milletlerarası Güç Ajansı (IEA) ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) üretimin artırılmasına yönelik ısrarlarına karşın alınan bu kararın piyasa istikrarını sağlamak için alındığını savunuyor.
ABD dahil pek çok ülkenin sıkı para siyasetlerine devam edeceğine yönelik açıklamalar, Çin’in salgın sonrası ekonomik toparlanmasının beklenen süratte olmaması ve ülkenin ham petrol talebi konusunda belirsizliklerin devam etmesi ise piyasalardaki olumsuz beklentileri körüklemeye devam ediyor.
Suudi Arabistan, Rusya ve Cezayir’in arz kesintilerine yönelik haber akışıyla birlikte petrol fiyatlarında kısa vadeli üst istikametli hareketlenmeler olsa da, petrol talebinin zayıf seyrettiğine yönelik artan kaygılar fiyat artışlarını kısıtlıyor.
Uluslararası referans kabul edilen Brent tipi petrolün varil fiyatı Suudi Arabistan ve Rusya’nın kesinti kararını açıkladığı pazartesi gününü yüzde 0,33 azalışla 74,65 dolardan tamamladı. Hafta boyunca dalgalı seyir kaydeden Brent petrolün varil fiyatı, haftayı yüzde 4 artışla 78,17 dolardan kapattı.
‘Yatırımcılar global ham petrol talebi konusunda OPEC kadar optimist değil’
Energy Point Research Kurucusu Doug Sheridan, AA muhabirine, Rusya ve Arabistan’ın piyasa istikrarını sağlamak için arz kesintisi yapma kararının yerinde olduğunu savunarak fiyatların 70 doların altına düşmesinin lakin piyasa istikrarının sağlanmasıyla engellenebileceğini söyledi.
Sheridan, piyasaların bu cins adımları genelde yakın vadede fiyat dayanağı olarak yorumlama eğiliminde olduğunu belirterek, “Uzun vadede ise bu adım OPEC’in yükünü tek başına çeken Suudi Arabistan’ı bıkkınlığa iterek fiyatların düşüşüne neden olacak bir adıma yöneltebilir.” dedi.
Açıklanan son kesintilerin, Suudi Arabistan’ı restleşmeye zorlayarak, talep fazlası üretimin risklerini göstermek için ülkenin tam kapasite üretim kararı almasına da yer hazırlayabileceğine işaret eden Sheridan, bu türlü bir senaryonun fiyatları olumsuz etkileyeceğini fakat piyasa istikrarını sağlayabilmek için fiyatların düşmesine müsaade vermek gerektiğini vurguladı.
Sheridan, şöyle devam etti:
“Piyasa oyuncuları, yakın vadede fiyat artışlarını destekleyecek bir neden görmüyor. Büyük tüketici ülkelerin zayıf ekonomik büyüme ve potansiyel global resesyon riskiyle uğraş ettiği bir periyotta OPEC, global ham petrol talebi konusunda nispeten optimist lakin yatırımcılar OPEC ile tıpkı fikirde görünmüyor.”
Çin’in zayıf petrol talebi, fiyat düşüşlerini etkileyen unsur
Londra merkezli ADM Investor Services International Baş Ekonomisti ve Global Stratejisti Marc Ostwald da Rusya ve Suudi Arabistan’ın düşük üretim kararının piyasa istikrarını sağlama gayreti olarak görülebileceğini belirtti.
Suudi Arabistan ve Rusya’nın bütçe harcamalarını karşılamak için daha yüksek fiyatlara muhtaçlık duyduğunun altını çizen Ostwald, “Rusya özelinde bakıldığında, devam eden Ukrayna savaşını finanse edebilmek için yüksek fiyatlara muhtaçlığı var.” tabirlerini kullandı.
Piyasadaki yatırımcıların talep tarafına odaklanmaya devam ettiğini belirten Ostwald, “Özellikle Çin’in yılın birinci yarısında yüksek ölçüde ham petrol ithal etmesi lakin bunun birçoklarını petrol eserleri olarak tekrar ihraç etmesi talep bazlı telaşları artırıyor.” dedi.
