Depremden en çok etkilenen şahıslar elbet ki çocuklar oluyor. Bu periyotta çocuklarla kurulan yanlışsız bağlantı büyük değer taşıyor. Zelzele periyodunda çocukların yanında zelzele hakkında konuşulabileceğini lakin çok trajedi içeren bilgileri ve manzaraları çocuklarla paylaşmanın uygun olmadığını söyleyen Psikiyatri Uzmanı Dr. Tuğba Kara, “Deprem devrinde çocuklarınızı sakin, şefkatli ve kabul edici bir üslupta dinleyin” dedi.
HER ÇOCUK FARKLI ETKİLENDİ
Herkesin muhakkak derecede sarsıntıdan etkilendiğini söz eden Psikiyatri Uzmanı Dr. Tuğba Kara, çocukların travmatik olaylardan erişkinlerden daha fazla etkilendiğini söyledi. Her çocuğun sarsıntıdan fazla derecede etkilendiğini lisana getiren Kara, “Duygusal hassasiyeti olan çocukların etkilenme derecesi farklıdır. Buna bağlı olarak hislerini tabir ediş şekilleri erişkinlerden farklıdır. Bizim anne ve baba olarak onlara nasıl davrandığımız travmanın onlar üzerindeki tesirlerini değiştirebilir. Lakin travma durumunda çocuğumuza nasıl davranacağımızı, öncelikle kendimize nasıl davrandığımız tesirler. İşe öncelikle kendimizden başlamalıyız. Zelzele sonrasında kişi çaresizlik, tasa, dehşet, suçluluk hissedebilir. Biz kendi hislerimizi anlayıp, onlara uygun yansıları verebilirsek çocuklarımızın hislerine da uygun yansılar verebiliriz” diye konuştu.
ÇOK ÂLÂ GÖZLEMLEMEK GEREKİYOR
Her çocukta travmaya verdiği cevabın farklı olduğuna dikkat çeken Kara, şunları söyledi:
“Çocuklarımızın hislerini anlamak için onları gözlemlememiz ve onlarda olan değişimleri fark etmemiz gerekir. Her çocuğun travmaya verdiği cevap ve etkilenme derecesi çok farklıdır. Aslında çocukların birçoğu travmaları sağlıklı bir halde atlatır. Çocuklarda artmış hareketlilik yahut içe kapanma, kavgalarının artması, ani yansılar vermesi, evvelden korkmadığı şeylerden korkmaya başlaması, yalnız yatamaması, yanınızdan ayrılmak istememesi ve travmatik olay hakkında çok soru sorması yahut travmayı hatırlatan şeylerden kaçınma görülebilir. Bu reaksiyonların hepsi belirli bir müddet ve düzeyde normaldir”
HANGİ İMGELERDEN UZAK TUTULMALILAR
Çocukların yanında zelzele konusunun konuşulabileceğini lakin çok trajedi içeren bilgilerin ve imgelerin çocuklarla paylaşılmaması gerektiğini savunan Tuğba Kara, “Zor vakitler çocuklarınıza marifet öğretmek için gerçek vakitler değildir. Onun için onları yanınızdan uzaklaştırmayın. Gerekli görüyorsanız yanınızda yatmalarına müsaade verin ve temel muhtaçlıklarını karşılamalarına yardımcı olun. Çok ayrıntılı sormadan olayı anlatmalarına müsaade verin. Çocuğunuz şimdi his ve niyetlerini paylaşmaya hazır değil ise onu zorlamayın ve sabırlı olun. Onları sakin, şefkatli ve kabul edici bir stilde dinleyin. ‘Anne ve baba çok korkuyorum’ dediğinde, ‘Geçti işte, ne var korkacak’ demek yerine ‘Ben de korktum. Gel konuşalım bakalım, neler hissettin, neler düşündün’ üzere yaklaşmak daha yanlışsız olacaktır.” diye konuştu.
KENDİLERİNİ TABİR ETSİNLER
Tuğba Kara bahse ait şunları söyledi:
“Çocukların belirsizliğini bundan sonra ne olacağını anlatmak ve tasalarını yatıştırmak değerlidir. Yaşlarına uygun olmayan davranışlarını eleştirmeyin, kızmayın. Çocuğunuza kendisini tabir edebileceği alanlar sunmanız değerlidir. Örnek olarak fotoğraf çizmek, müzik söylemek, oyun oynamak, günlük yazmak stili etkinlikler. Çocukların yanında zelzele hakkında konuşulabilir lakin çok trajedi bilgileri ve manzaraları onlarla paylaşmak uygun değildir. Sorularına geçiştirici değil, işlerine yarayacak bilgileri vermek, sarsıntı anında kendilerini nasıl koruyacaklarını yaşlarına uygun olarak anlatmak önemlidir”
(İHA)
