TCMB’den bir atılım daha geldi. Merkez Bankası’nın evvelki günkü Para Siyaseti Şurası toplantısıyla siyaset faiz oranını yüzde 8,5’ten beklentilerin çok altında yüzde 15’e çıkarması regülasyonlarla piyasa faiz oranlarına getirilen limitleri belirleyen referans faiz oranını da arttırdı.
Ekonomi Gazetesi’nden Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, Merkez Bankası dün referans faiz oranının 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere yüzde 1,36 olduğunu yıllık bileşik referans faiz oranını yüzde 17,8 olarak açıkladı. Böylelikle kredi kartı ve kredili mevduat hesaplarındaki faizlerin yanı sıra bankaların menkul değer tutma zorunluluğundan kaçınabilecekleri ticari ve gereksinim kredisi faiz oranları da yine belirlenmiş oldu. Bankacıların yaptığı hesaplamalara nazaran temmuz ayından itibaren ticari kredide yüzde 25 yüzde 32,2, muhtaçlık kredi faizinde ise yüzde 32,20 yüzde 35,72 oranları aşıldığında menkul değer tutma mecburiliği devreye girecek.
REFERANS FAİZ ORANI NASIL BELİRLENİYOR
Referans faiz oranıyla muhtaçlık ve ticari kredi faizlerinde limitler belirleniyor. Siyaset faizi artırımı öncesinde referans faiz oranı yüzde 0,81 ve yıllık bileşik referans faiz oranı da yüzde 10,31 idi. Ve ticari kredi faizi için referans faiz oranının 1.4 katı aşılması durumunda yüzde 20, 1.8 katı aşılması durumunda ise yüzde 90 oranında menkul değer tesis zaruriliği var. Ve bu faiz oranları yüzde 14,5 ile yüzde 18,7 düzeyindeydi. Siyaset faizi yüzde 15’e yükseltildi ve referans faiz oranı da yüzde 1,36 olarak ilan edildi. Böylelikle ticari kredi faizinde de limitler yüzde 25,04 ile yüzde 32,2’ye çıkmış oldu.
İhtiyaç kredi faizinde de 1.8 katı aşıldığında yüzde 20, 2 katı aşıldığında ise yüzde 150 oranında menkul değer tesis mecburiliği var. Bu oranlar faiz artışı öncesi yüzde 18,7 ve yüzde 20,2 düzeyinde bulunuyordu. Siyaset faizi yüzde 15’e çıkarılması sonrası sırasıyla yüzde 32,2 ile yüzde 35,72 düzeyine çıktı.
TİCARİ KREDİLERDE FAİZ ORTALAMASI YÜZDE 15
Merkez Bankası’nın haftalık datalarına nazaran 16 Haziran haftası itibariyle ticari kredi faizleri ortalama yüzde 15 düzeyinde bulunuyor. Ticari kredi kartı ve kredili mevduat hesapları hariç TL cinsi ticari kredi faizleri ise yüzde 14,39 düzeyinde. Bu faiz oranları düşük görünse de bankacılık bölümü kaynakları kamu bankalarının düşük faiz oranlarının ortalamayı düşürdüğünü fakat kamu bankalarının da hudutlu kullandırım yaptığını lisana getirdi. Bu oranlardan ticari kredi kullanımının epey hudutlu düzeyde bulunuyordu. Net faiz gelirinin epeyce yüksek negatif seyretmesi kredi arzının sıkılaşması sonucunu doğurduğunu söyleyen bankacılık kesimi kaynakları, faiz artışıyla temmuz ayı itibariyle referans kredi faizi oranlarının artmasıyla kesimin ticari kredi faizlerini yükselteceğini lisana getirdi.
İHTİYAÇ KREDİLERİ YÜKSELDİKÇE YÜKSELDİ
İhtiyaç kredisinde ise 70 bin liraya kadar kullandırımın menkul değer tesis mecburiliği kapsamı dışında kalması bankacılık dalının bu alanda daha yüksek faiz oranları uygulamasını sağlıyordu. Merkez Bankası datalarına nazaran 16 Haziran haftası itibariyle muhtaçlık kredisi faiz oranı yüzde 41,68 düzeyinde bulunuyor. Bu oran referans faiz oranının artırılmasıyla birlikte yüzde 32,2 ile yüzde 35,7 düzeyine çıkması beklenen gereksinim kredisi faiz oranı limitlerinin de üzerinde bulunuyor. Bankacılık dalı kaynakları muhtaçlık kredisi faizlerinde de artış yaşanacağını yeniden kesimin 70 bin lira altında kredi kullandırmayı tercih edeceğine işaret etti.
TİCARİ VE MEVDUAT FAİZ ORTASINDAKİ MAKAS AÇIK
Merkez Bankası datalarına nazaran 16 Haziran haftasında en çok tercih edilen 3 aya kadar vadeli TL mevduat faiz oranları da yüzde 40’ı aştı ve yüzde 40,72’ye yükseldi. Toplam TL cinsi mevduat faiz oranları ise yüzde 30,32 düzeyinde bulunuyor. Gereksinim kredisinde faiz oranı 3 aya kadar vadeli TL mevduat faiz oranının biraz üzerinde seyretse de ortalama ticari kredi faiziyle ortasındaki makas epeyce yüksek. Ticari kredi faizinin Merkez Bankası datalarına nazaran ortalama yüzde 15 olduğu göz önüne alındığında 3 aya kadar vadeli TL mevduat ile ortasındaki makas 25.72 puana yükselmiş durumda.
