Editör: Naim Arıoğlu
Labada için bedelli diyoruz, çünkü kendisi bedene birçok yarar sağladığı üzere mutfaklarımıza da farklı formlarda dahil olarak lezzet katmayı ihmal etmiyor. Çok pratik bir formda salatası da yapılabiliyor mesela, misler üzere sarması da hazırlanabiliyor…
Hal bu türlü olunca bize düşen de hiç vakit kaybetmeden onu tanımak, labada nedir, yararları nelerdir öğrenmek oluyor. Labada nasıl pişirilir, nasıl tüketilir bunları da öğrenmeden geçmek olmaz doğal.
Labada, halk ortasında en çok evelik ismiyle bilinse de yabani pazı, develik, efelik ya da efelek olarak da anılan bir bitki. Kuzukulağına ve hatta ıspanağa benzerliği sebebiyle vakit zaman karıştırılsa da koyu yeşil renkli yaprakları daha yayvan, geniş olduğu için ayırt edilebiliyor.
Doğada resen yetişebilen labada, yetişmek için çok özel koşullar aramadığından ülkemizin çabucak her yerinde kendisine rastlamak mümkün oluyor, bilhassa sulak çayırlarda, dere ve ırmak kıyılarında sıkça görülüyor. İlkbahar aylarında yemyeşil yüzünü göstermeye başlayan bu çok yıllık bitki, ağustos ayına kadar toplanabiliyor, taze taze tüketilebildiği üzere kurutularak da bedellendiriliyor.
LABADANIN YARARLARI
Gelelim en çok merak edilen bahse, labadanın yararlarına. Kendisi, ıspanak kadar çok bilinen bir bitki olmasa da yararlarıyla aslında her mutfağa konuk olması gerekenlerden. O yararları neler mi, gelin birlikte inceleyelim:
Kadınların en büyük düşüncelerinden olan adet sancılarının azalmasına yardımcı oluyor.
Labadanın kaynatılıp püre haline getirilmesiyle hazırlanan karışım harici olarak cilde uygulandığında birçok cilt meselesine tahlil olabildiği söyleniyor. Bilhassa geçmiş vakitlerde kaşıntı, kızarıklık ve egzama üzere sorunların daha süratli geçmesine dayanak olması hedefiyle kullanıldığı biliniyor.
Labada, antibakteriyel ve antioksidan özellikleri yüksek bir bitki olduğundan tertipli kullanıldığında bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
Aynı özellikleri sayesinde toksinlerin bedenden süratle ulaştırılmasına yardımcı oluyor.
Yüksek oranda C vitamini içerdiğinden grip, nezle üzere rahatsızlıkların süratle güzelleşmesine dayanak oluyor.
Vücutta iştah açıcı bir tesir oluşturuyor, bu sayede iştah kaybı yaşayan ya da kilo almak isteyenlere önerilen doğal desteklerden biri olarak dikkat çekiyor.
Labada, romatizma ağrılarının azalmasında rol oynuyor, romatizma ağrıları konusunda doğal bir ağrı kesici olarak görülüyor.
Kadının temizlenmesine yardımcı oluyor.
Bunların yanında labadanın basur sorunu yaşayanlara da bu mevzuda dayanak olduğu söyleniyor.
NASIL TÜKETİLMELİ?
Labada nedir, yararları nelerdir öğrendik, taptaze labadaların vaktinin geldiğinden de artık hepimizin haberi var. O vakit sıra geldi labada nasıl kullanılır, nasıl pişirilir ve nasıl tüketilir sorularının karşılığını öğrenmeye. Öncelikle labada bitkisinin hem kökünü hem gövdesini hem de yapraklarını gönül rahatlığıyla tüketebileceğinizi söylemek isteriz.
Bunlara ek olarak labada ile şöyle nefis labada sarmalarına, dolmalarına imza atabilir, dilerseniz onu semizotu yemeğinde olduğu üzere domates üzere farklı sebzelerle bir ortada pişirerek zeytinyağlı yemekler hazırlayabilirsiniz. İçine pirinç ek ederek doyuruculuğunu ve lezzetini artırabileceğiniz bu yemeklerin yanında, labadayı soğan ve sarımsak üzere tatlarla soteleyip üzerine yoğurt ya da sarımsaklı yoğurt üzere lezzetler ek ederek borani üzere hazırlayabilirsiniz. Bitmedi, zerzevatları bir ortada kullanmayı sevenlerdenseniz labadayı ebegümeci, hindiba üzere tatlarla bir ortada pişirebilirsiniz.
YAN ETKİLERİ
Labada bitkisini yakından tanıdık tanımasına lakin aklınızda çabucak “Acaba bir ziyanı var mıdır?” sorusu da oluşmuş olabilir. Öncelikle müjdemizi isteriz, ölçülü bir biçimde tüketildiğinde, çoka kaçılmadığında kendisinin bilinen çok önemli bir yan tesiri bulunmuyor. Lakin natürel ki labada tüketirken de öbür her şeyde olduğu üzere dikkati elden bırakmamak büyük değer taşıyor. Bilhassa aşağıdaki noktalara dikkat etmeniz çok kıymetli, bizden söylemesi:
Bunlara ek olarak, izlemeniz gereken özel bir perhiz, sistemli olarak kullanmanız gereken bir ilaç varsa, kronik ve önemli bir rahatsızlık kelam hususuysa yeniden hekiminize müracaattan tüketmeniz önerilmiyor, bizden hatırlatması.
Son olarak, her yiyecek ve içecekte olduğu üzere labada tüketirken de çoka kaçmamanız ve ölçülü bir biçimde labada tüketmeniz de kıymetli, aklınızda bulunsun.
Labada, tabiatta resen yetişebilen bir bitki olduğundan onu toplarken zehirli öbür bitkilerle karıştırmamak büyük kıymet taşıyor. Bu nedenle labada alırken kesinlikle sağlam yerlerden aldığınıza dikkat etmeniz gerekiyor.
Daha evvel hiç labada tüketmediyseniz ve alerjik bir bünyeniz varsa hekiminize danışmanız da değerli.
