İşçilerin en değerli ekonomik garantilerinden olan kıdem tazminatı tavanı son 40 yılın en düşük düzeyine geriledi. 1982 yılında minimum fiyatın 7,5 katı, 1992 yılında da 5,7 katı olan kıdem tazminatı tavanı, temmuz ayında minimum fiyatın 1,75 katına geriledi.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine nazaran İş Kanunu’na tabi çalışanlara, bir yıllık hizmet karşılığı 30 günlük brüt fiyat fiyatında kıdem tazminatı ödeniyor. Fakat, emekçinin fiyatı ne olursa olsun ödenebilecek kıdem tazminatı, 6 ayda bir memur maaş katsayısına nazaran belirlenen tavanı aşamıyor.
2016’DAN BERİ İSTİKRARLI BİR FORMDA GERİLİYOR
Kıdem tazminatı tavanı 1982 yılında taban fiyatın 7,5 katı düzeyindeydi. Tavanın en yüksek devlet memurunun emekli ikramiyesine eşitlenmesinin akabinde 1983 yılında 4,78’e geriledi. Sonraki yıllarda memur maaş artışlarının minimum fiyatın üzerinde seyretmesi nedeniyle tekrar yükseldi. 1992 yılının birinci yarısında taban fiyatın 5,73, ikinci yarısında 4,08 katı oldu.
2004 yılına gelindiğinde kıdem tazminatı tavanı taban fiyatın 3,51 katına geriledi. 2015 yılına kadar olan devirde 3,5 ile 3,0 katı ortasında seyretti. 2016 yılından sonra ise her yıl daima gerileme yaşandı. Bu yılın birinci yarısında taban fiyatın 2 katına gerileyen kıdem tazminatı tavanı, son olarak temmuz ayında 1,75 kata geriledi.
NEDEN ERİDİ?
Kıdem tazminatı tavanının giderek taban fiyata yaklaşmasında en kıymetli faktör bu yıl temmuz ayında yapılan seyyanen artırımda olduğu üzere memur maaşlarında vakit zaman yapılan iyileştirmelerin maaşın temel ögeleri üzerinden değil de emekli ikramiyesinin hesabında dikkate alınmayan ek ödemeler halinde yapılması oldu. 2016 yılından sonra minimum fiyata yapılan artışlar genel olarak enflasyonun üzerinde gerçekleşirken, kıdem tazminatı tavanının belirlenmesinde kullanılan memur maaş katsayısındaki ortalama artış enflasyon seviyesinde kaldı. Bu iki faktör, kıdem tazminatı tavanının giderek taban fiyata yaklaşması sonucunu doğurdu.
ERİŞMEK DE ZOR
Kıdem tazminatına erişmek de farklı bir sıkıntı. Dr. Murat Özveri ve İrfan Taşkın’ın DİSK için geçen yıl yaptığı araştırmaya nazaran, patronlarca 2015-2021 yıllarında Toplumsal Güvenlik Kurumu’na yapılan işten çıkış bildirimlerinin yüzde 80’i kıdem tazminatı ödenmeyecek halde düzenlendi. Buna nazaran, işten ayrılan emekçilerin birinci etapta yalnızca yüzde 20’si kıdem tazminatı alabiliyor. Geri kalan çalışanların bir kısmı kıdem tazminatını uzun süren davalar sonucu alabiliyor. Fakat bunların kesin sayısı bilinmiyor.
