İşte Kalsiyum eksikliğini gösteren o belirtiler
Kalsiyum eksikliği önemli sıhhat problemlerine yol açabiliyor. O eksikliği kan testi yaptırmadan anlayabilmek ise hayli kolay. İşte kalsiyumun azaldığını gösteren o belirtiler.
Editör: Erkavim Yıldırım
Kalsiyum eksikliği (hipokalsemi) osteoporoz için de bir risk faktörüdür, kemik yoğunluğunun korunmasını ve bilhassa ileri yaşlardaki hayatı tehdit edici kırıkların önlenmesini sağlar. Bu nedenle, kalsiyum gereksinimlerinin karşılanması her yaşta kıymetlidir. Genel olarak yetişkinlerde kalsiyum gereksinimi günlük 900 ila 1000 mg’dır. Kalsiyum, bedenimizde en çok bulunan mineral ve temel olarak kemiklerin ve dişlerin oluşmasını ve sağlıklı kalmasını sağlar. Bunlar haricinde kan pıhtılaşması, kas kasılması, hudut iletimi ve hormon salınımı üzere başka hayati fonksiyonlar için de kalsiyum gereklidir.
KALSİYUM EKSİKLİĞİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
D vitamini eksikliği de kalsiyum eksikliğine neden olabilir. Buna güneş ışığı eksikliği, yetersiz beslenme, karaciğer hastalıkları yahut belli epilepsi ilaçlarının uzun vadeli kullanımı neden olabilir. Kronik böbrek yetmezliği de kalsiyum eksikliği için bir öbür faktördür. Böbrek işlevinin bozulması, kalsiyumun düzgün bir biçimde emilmemesine ve kaybolmasına neden olur. Kalsiyum eksikliğinin ana nedeni diyetteki kalsiyum eksikliğidir. Bu cins durumlarda menüye daha fazla süt eseri yahut başka kalsiyum açısından güçlü besinleri eklemek kıymetlidir. Lakin kalsiyum eksikliği öteki nedenleri de olabilir. Hipoparatiroidizm yahut tiroid bezinin fonksiyonunun bozulması kalsiyum eksikliğine neden olabilir. Bu durum çok az PTH hormonu üretimine neden olur. Sonuç olarak, kandaki kalsiyum ölçüsü azalır ve fosfat düzeyi artar.
İŞTE KALSİYUM EKSİKLİĞİNİN İŞARETLERİ
Kalsiyum eksikliğinin teşhisi, kandaki kalsiyum ölçüsü ile belirlenir. Litre başına 85 mg’dan düşük bir oran, kalsiyum eksikliğini gösterir. Lakin mümkün bir kalsiyum eksikliğini gösterebilecek farklı belirtiler de vardır.
KAS AĞRISI VE KRAMPLARI
Kalsiyum eksikliği durumunda hudut hücreleri çok hassas hale geldiğinden, kas ağrıları, kas krampları ve uzuvların denetim edilemeyen seğirmeleri en sık görülen belirtilerden bazılarıdır. Karıncalanma ve kaşıntı da kalsiyum eksikliği ile irtibatlı olabilir.
OSTEOPOROZ YAHUT KEMİK KAYBI
Kalsiyum eksikliği, bedenin kalsiyumu emebilme yeteneğinin azaldığı ileri yaşlarda osteopeni ve osteoporozun değerli bir nedenidir. Çocuklarda kalsiyum eksikliği, kemik gelişiminin bozulmasına ve iskelet deformitesine yol açabilir.
UYKU SORUNLARI
Kalsiyum eksikliği uyku hormonu melatonin üretimini engelleyebilir. Ek olarak, kalsiyum tıpkı vakitte doğal bir gevşetici misyonu görür. Bir bardak ılık sütün daha uygun uyumanıza yardımcı olması bu sebepledir. Kalsiyum eksikliği bazen yorgunluğa ve depresyona da neden olabilir.
KURU CİLT
Vücutta kalsiyum eksikliğinde cilt kurur ve pul pul dökülür. Bu, meyyit deri hücrelerinin deriden bizatihi ayrıldığı manasına gelir.
MAT SAÇ
Benzer biçimde kalsiyum eksikliği olan bireylerde mat saçlar da görülebilir.
KAS TİTREMELERİ
Kalsiyum eksikliği titreme de neden olabilir. Kalp bir kas olduğu için bu eksiklik de kalp işlev bozukluğuna neden olabilir.
HAFIZA PROBLEMLERİ
Tedavi edilmeyen bir eksikliğin uzun vadeli tesirleri olabilir. Bilhassa nörolojik sonuçları olabilir ve zihinsel karışıklığa, hafıza kaybına, depresyona ve hatta halüsinasyonlara yol açabilir. Bu sıhhat problemleri geri dönüşümlüdür ve kalsiyum düzeyi olağana döndüğünde kaybolur.
DİŞ PROBLEMLERİ
Dişlerin de kalsiyuma gereksinimi vardır. Bilhassa çocuklarda dişlerin yanlışsız oluşumu için gereklidir. Kalsiyum eksikliğinin yan tesirlerinden biri de yetişkinlerde çürükler ve öteki diş sorunlarıdır.
KIRILGAN TIRNAKLAR
Tıpkı kemikler üzere tırnakların da canlılığını korumak için belli bir ölçüde kalsiyuma muhtaçlığı vardır. Bu nedenle kalsiyum eksikliğinde çok derecede kuru, kırılgan ve çatlamaya meyilli tırnaklar görülebilir. Bu belirtiler, tırnakların darbeye dayanacak kadar kalın olmadığı ve en sıradan günlük aktiviteler sırasında kolay kolay kırılabileceği manasına gelir.
İŞTE EN DEĞERLİ KALSİYUM KAYNAKLARI
Kalsiyum bedene besinler yoluyla rahatlıkla alınabilir. Kalsiyumun en büyük kaynakları, sindirim seviyesinde daha kolay emilen süt eserleridir (süt, peynir, yoğurt vb.). Lakin kalsiyum açısından varlıklı farklı besinler da vardır.
SÜT
Süt kalsiyum açısından zengindir. İnek sütü 100 gr başına yaklaşık 120 mg, keçi sütü 126 mg ve koyun sütü 195 mg kalsiyum içerir. Yoğurtlar da düzgün ölçüde kalsiyum içerir. Sıhhate yararlı bakteriler içerdikleri için uygun bir tercihtir.
KURU İNCİR
100 gr kuru incir 160 mg kalsiyum içerir. Öbür kurutulmuş meyveler de uygun ölçüde kalsiyum içeriğine sahiptir. 100 gr kuru erik ve hurma 65 mg kalsiyum içerir,
SARDALYA
Kılçıklarıyla birlikte yenebilen sardalyalar 100 gr başına 200 ila 400 mg kalsiyum sağlar. Kılçığıyla yenen hamsi de muadil bir kalsiyum içeriğine sahiptir.
BADEM
Kalsiyum açısından en güçlü kuru yemiş bademdir. 100 gr badem 250 mg kalsiyum içerir. Ceviz ve fındık da 100 gramlardında 175mg kalsiyum sağlar.
SOYA FASULYESİ
Baklagillere ilişkin soya fasulyesi de yeterli bir kalsiyum içeriğine sahiptir. Soya fasulyesi çiğ olarak yenmez. Soya sütü, tofu, miso yapmak için kullanılırlar.
FASULYE
Fasulye, 100 gr başına 183 mg kalsiyum içeriği ile kalsiyum açısından en varlıklı baklagildir. Akabinde 100 gr başına 113 mg kalsiyum içeren maş fasulyesi gelir.
KEKİK
Kuru kekik kalsiyum açısından son derece zengindir. 100 gr kuru kekik 1260 mg kalsiyum içerir ve bu bir yetişkinin günlük gereksiniminden fazladır. Fakat, günde 100 gr kekik yenilebilmesi zordur. Kalsiyum ayrıyeten tarçın (1080 mg/100 gr), kimyon (931 mg/100 gr) ve biber (430 mg/100 gr) üzere başka baharatlarda da bulunur.
MEYVELER
Bazı meyveler de değerli kalsiyum kaynaklarıdır. Kivi (34 mg/100 gr), portakal (43 mg/100 gr), kayısı (13 mg/100 gr) ve böğürtlen (29 mg/100 gr) yeterli kalsiyum kaynaklarıdır.
ISPANAK
Ispanak kalsiyum açısından en güçlü sebzelerden biridir: 100 gr ıspanak 210 mg kalsiyum içerir. Haşlanmış halde yemeyin zira bu pişirme formülüyle kalsiyum içeriği 100 gr başına yalnızca 158 mg’dır. Lahana ve brokoli de kalsiyum bakımından zengindir.
SU TERESİ
Su teresi, kalsiyum açısından güçlü yeşil yapraklı sebzelerden biridir. Su teresi 100 gr başına 160 mg kalsiyum içerir. 75 gr su teresi, önerilen günlük kalsiyum alımının yüzde 15’ini sağlar. Ayrıyeten öbür minerallerin (özellikle potasyum, magnezyum, demir) çok uygun bir kaynağı olduğu için menüde sık sık yer almalıdır.