Yer bilimci Prof. Dr. Celal Şengör’ün Marmara’da mümkün büyük bir sarsıntı sonrası yaşanması beklenen felakete dikkati çekerek, “İstanbul’dan gitmeyi düşünüyorum” açıklamasının akabinde çeşitli kurum ve kuruluşların hazırladığı varsayımlar bir kere daha gündeme geldi.
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) hazırladığı raporlarda riskli ilçeler ve mahalleler tek tek sıralanıyor. AFAD’a nazaran; “Deprem İstanbul’un tüm ilçeleri için yüksek risk oluşturmakla birlikte; bilhassa Adalar, Avcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Beylikdüzü, Büyükçekmece, Küçükçekmece, Maltepe, Tuzla, Üsküdar, Zeytinburnu ve Sultanbeyli ilçeleri ve yakın mahalleler muhtemel büyük zelzeleden ağır olarak etkilenecek.” İBB’ye nazaran ise en riskli ilçeler Avcılar, Fatih, Zeytinburnu, Esenler, Küçükçekmece, Tuzla ve Beylikdüzü. Mümkün büyük bir sarsıntıda Zeytinburnu’nda 5 bin 334, Avcılar’da 7 bin 39, Küçükçekmece’de 12 bin 244 yapının ağır hasar alacağı varsayım ediliyor.
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı’nın (AFAD) İstanbul Vilayet Afet Risk Azaltma Planı’na (İRAP) nazaran muhtemel büyük bir zelzelede İstanbul’u bekleyen tehlikeler şöyle sıralandı:
Deprem İstanbul’un tüm ilçeleri için yüksek risk oluşturmakla birlikte; bilhassa Adalar, Avcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Beylikdüzü, Büyükçekmece, Küçükçekmece, Maltepe, Tuzla, Üsküdar, Zeytinburnu ve Sultanbeyli ilçeleri ve yakın mahalleler muhtemel büyük sarsıntıdan ağır olarak etkilenecek. Bu durumun ana sebepleri olarak; belirtilen ilçelerin faya yakınlığı, yapı stoğu taşıyıcı sistem özelliklerinin yetersizliği, taban şartlarının sıvılaşmaya müsait olması üzere sebepler sayılabilir. Beylikdüzü ve Ataşehir: Nüfus yoğunluğunun ve yüksek katlı yeni binaların fazla olduğu ilçeler. Özel okullar da bu bölgede ağırlaşmış. Büyükçekmece ve Beylikdüzü ilçelerinin heyelan bölgesinde bulunmaları sebebiyle çökmeler gerçekleşebiliyor.
Esenyurt: Yüksek ve ağır yapılaşma, artan nüfus ve göçmen yoğunluğu ile sarsıntıdan etkilenme riski yükselen bir ilçe.
Silivri ve Tuzla: Etkin fay çizgisine yakın olmaları, alüviyon kalınlığının fazla olması ve taban şartlarının sıvılaşmaya müsait olması üzere sebepler ile sarsıntıdan ağır halde etkilenebilecek ilçeler. – Bakırköy, Avcılar ve Zeytinburnu: Bu ilçelerin tamamının etkileneceği öngörülüyor. Özel, devlet ve kent hastanelerinin, okulların bu ilçelerde ağır olması, yapı stoğunun eskiliği, muhtemel etkiyi artırıyor. – Adalar: Fay sınırına yakınlık ve yapı stoğunun eski olması nedeniyle yüksek risk taşımakla birlikte, nüfus ve yoğunluğunun azlığı, deniz ulaşım imkanlarının açıklığı, trafik sorunu olmaması ilçeye ilişkin öbür özellikler olarak ortaya çıkıyor.
Bağcılar, Bahçelievler, Esenler, Gaziosmanpaşa, Kadıköy, Kağıthane, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Ümraniye ve Üsküdar: Kalabalık ve ağır nüfuslu ilçeler olmaları ve kapanması beklenen yollar nedeniyle müdahale sürecinde öbür ilçelere nazaran fazlaca zorluk yaşanabilecek ilçeler olarak bedellendiriliyor.
RİSK PUANI ARTAN İLÇELER
Raporda ayrıyeten şu tabirlere yer verildi; “İstanbul kapsamındaki birçok ilçede kurumlar özelinde ortalama risk puanı yüksektir. Güney kıyı şeridindeki ilçelerin (Avcılar, Bakırköy, Beylikdüzü, Küçükçekmece, Maltepe, Silivri, Tuzla ve Zeytinburnu) bilhassa etkin fay sınırlarına yakın olması sebebi ile artan sarsıntı tehlikesinin ziyan verebilirliğinden dolayı risk puanları artmıştır. Faal fay sınırlarına güney kıyı şeridine nazaran daha uzak olan ilçelerde ise risk puanının artmasında bina stoğunu oluşturan yapıların çağdaş zelzele yönetmeliklerinin gerektirdiği şartları sağlamamaları tesirli olmuştur. Adalar ve Avrupa yakasının iç kısımlarının bina hasarlarının en ağır yaşanacağı bölgeler olması beklenmektedir.”
İLÇE İLÇE RİSKLİ MAHALLELER
AFAD’ın geçtiğimiz yıl hazırladığı “Kırmızı Eylem” planında, çeşitli ilçelerde yüzden fazla semtte acil dönüşüm yapılması gerekiyor.
Adalar: Heybeliada, Nizam, Maden, Kınalı ve Burgazada – Ataşehir: İçerenköy – Avcılar: Deniz Köşkler, Cihangir, Ambarlı, Merkez, Gümüşpala, Üniversite, Firüzköy, Mustafa Kemal Paşa ve Yeşilkent – Bağcılar: Yıldıztepe, Cihan, Kirazlı, Demirkapı, Hürriyet, Fevzi Çakmak, Yenigün, Kazım Karabekir, Çınar, Yenimahalle, Bağlar, İnönü, Yavuz Selim, Merkez, Mahmutbey, Fatih, Barbaros, Göztepe, Kemalpaşa ve Sancaktepe – Bahçelievler: Şirinevler, Zafer, Kocasinan, Soğanlı, Hürriyet, Yenibosna, Çobançeşme, Cumhuriyet ve Fevzi Çakmak
Bakırköy: Osmaniye, Kartaltepe, Yeşilköy, Zeytinlik, Zuhuratbaba, Şenlikköy, Ataköy 3-4-11, Ataköy 7-8-9, Cevizlik, Yenimahalle ve Ataköy 2-5-6 mahalleri – Başakşehir: Ziya Gökalp, Şahintepe ve Güvercintepe – Bayrampaşa: Altıntepsi, Muratpaşa, Yenidoğan, İsmetpaşa, Terazidere, Ortamahalle, Yıldırım ve Kartaltepe – Beylikdüzü: Barış, Yakuplu, Kavaklı, Marmara, Adnan Kahveci, Dereağzı, Cumhuriyet, Gürpınar, Büyükşehir ve Kıyı – Beyoğlu: Piyalepaşa, Piri Paşa, Kaptanpaşa, Fetih zirve, Keçeci Piri ve Hacıahmet – Büyükçekmece: Batıköy, Fatih, Pınartepe, Güzelce, Atatürk ve Hürriyet – Esenler: Fatih, Nine Hatun, Menderes, Kazım Karabekir, Tuna, Fevzi Çakmak, Oruç Reis ve İkili Havuzlar
Esenyurt: Atatürk, Örnek, Saadet dere, İnönü, Namık Kemal, Yenikent, Fatih, İnciryepe, Ardıçlı, Güzelyurt, Mehter Çeşme, Pınar, Talatpaşa ve Merkez mahalleri – Eyüpsultan: Nişanca, Topcular, Düğmeciler, Defterdar, İslambey, Karadolap ve Güzeltepe – Fatih: Mevlanakapı, Şehremini, Akşemseddin, Seyyid Ömer, Ayvansaray, Kocamustafapaşa, Derviş Ali, Yavuz Sultan Selim, Yedikule, Hırkai Şerif, Balat, İskenderpaşa, Topkapı, Silivri Kapı, Atıkalı, Molla Gürani, Sümbül Efebdi, Ali Kuşcu, Haseki Sultan, Zeyrek, Karagümrük, Cerrahpaşa, Aksaray, Cibali ve Emin Sinan. – Gaziosmanpaşa: Merkez, Sarıgöl ve Yıldız Tabya – Güngören: Merkez, Güneştepe, Mareşal Çakmak, A.Nafiz Gürman, Haznedar, Genç Osman, Akıncılar, Sanayi, Mehmet Nesih İzmen, İnanç ve Tozkoparan – Kağıthane: Talatpaşa, Merkez ve Gürsel mahalleleri – Kartal: Hürriyet, Karlıktepe, Orhantepe, Atalar, Esentepe Petrol İş ve Cevizli – Küçükçekmece: Kanarya, Cumhuriyet, Cennet, İnönü, Yeliova, Gültepe, Fevzi çakmak, Halkalı, İstasyon, Yenimahalle, Söğütlüçeşme, Kartaltepe, Sultan Murat, Fatih, Kemalpaşa ve Atakent – Maltepe: Cevizli, Bağlarbaşı, Fındıklı, Girne, Esenkent, Gülsuyu, Aydınevler, Altayçeşme, Gülensu, Zümrütevler, Yalı, Çınar, Altıntepe, Feyzullah ve İdealtepe – Pendik: Kavakpınar, Velibaba, Kaynarca ve Ahmet Yesevi – Sultanbeyli: Hamidiye, Turgut Reis, Akşemseddin, Mimar Sinan, Mecidiye, Salgamlı Devlet Ormanı, Ahmet Yesevi, Abdurrahmangazi, Orhangazi, Yavuz Selim, Hasanpaşa, Adil, Mehmet Akif ve Teferruc Zirve Ormanı – Şişli: Paşa ve Merkez – Tuzla: Postane, Aydınlı, Şifa, Mimar Sinan, Yayla, İstasyon ve Aydıntepe. – Zeytinburnu: Maltepe, Seyitnizam, Beştelsiz, Sümer, Veliefendi, Veliefendi, Çırpıcı, Telsiz, Nuripaşa, Kazlıçeşme, Yeşiltepe, Merkez Efendi ve Gökalp.
