Editör: Erkavim Yıldırım
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Muharrem İngeç, bayan ve çocukların iyot eksikliğinde erkeklere nazaran daha fazla risk taşıdığına dikkat çekerek, “Gebelerde bilhassa yüklü düşük doğum oluşması, düşük tehdidi ve bebekte zeka geriliği üzere durumlara neden olabilir” dedi.
İyot eksikliğinin hamilelerde düşük tehlikesi oluşturabileceğini söyleyen İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Muharrem İngeç, “İyot beden için değerli bir elementtir. Bilhassa tiroid hormonları üretimi açısından kıymetlidir. İyot eksikliği tiroid bezinin yavaş çalışmasına neden olur ve bilhassa de guatr hastalığına yol açar. Endemik bölgelerde iyot eksikliğine bağlı guatr görülme sıklığı çok fazladır. Bununla birlikte de miksödem hastalığı dediğimiz duruma neden olabilir. Tekrar bunun kalp üzerinde tesirleri, kilo alımına tesirleri, saç dökülmesi, kabızlık, mental olarak fikir gücünde yavaşlama hatta çocukluk çağında kritisizm denilen tabloya neden olabilir. Hamilelerde de bilhassa düşük yüklü doğum oluşması, düşük tehdidi kretinizm ve bebekte zeka geriliği üzere durumlara neden olabilir” diye konuştu.
Dr. İngeç, iyot eksikliğine bağlı hastalıklarda bayan ve çocuk popülasyonunda riskin daha fazla olduğunu belirterek, “İyot eksikliğinde bilhassa yavaş ve orta seviyede bir eksiklik oluştuğu vakit tiroid bezinde guatr yani bezin büyümesi halinde bulgu görülebilir. Daha ileri evrelerde hipotiroidiye neden olabilir. Bu da kilo alımına, saç dökülmesine, ciltte kuruluğa, tırnak bozukluklarına, kabızlığa yol açar. Öğrenme zahmeti bir öteki sorun olarak gelişebilir. Bayanlarda menstural bozukluğu da görülebilir. Genel prestiji ile iyot eksikliği bunlara neden olabilir” dedi.
GEBE VE ÇOCUKLARIN İYOT ALMASI ŞART
Kadınların bilhassa hamilelerin risk faktörü daha yüksek kümeye girdiğine değinen Dr. İngeç, gebelik çağında iyot eksikliğinin, tiroid bezinin daha yavaş çalışmasına neden olabileceği, bunun da gebelikle ilgili komplikasyonlara, bebekte zeka geriliğine, doğumdan sonra bebekle ilgili komplikasyonlara da neden olabileceğini lisana getirdi. Bunun için bilhassa gebelik periyodunda iyot alımına dikkat edilmesi gerektiğini söz eden Dr. İngeç, “Gebelikte aşikâr ölçüde iyot alınması gerekir. Hatta çocukların da belirli ölçüde alması gerekir. Tabi ki çocukluk devrindeki gereksinimler farklıdır. Gebelikte bilhassa günlük 250 mikrogram alınmasını öneriyoruz. 12 yaş altında 100 mikrogram bandında, 12 yaş üstünde de 150 mikrogram bandında iyot alınmasında fayda var. Erkeklere nazaran bayan ve çocuk popülasyonu daha fazla risk altındadır” diye konuştu.
İYOT EKSİKLİĞİ COĞRAFYAYA DA BAĞLI
Dr. İngeç, günlük iyot ölçüsünü, sofra tuzundan aldığımızdan bahsederek, “Bakanlığın da uzun vakittir bu mevzudaki çalışmalarından ötürü genelde tuzların hepsi çabucak hemen artık iyotlu tuz formunda. Günlük gereken iyot ölçüsünün büyük bir kısmını tuzlarla birlikte alabiliyoruz ancak beraberinde de birtakım besinsel ögeler var. Bilhassa yoğurt, süt, peynir üzere yiyeceklerde iyot ölçüsü fazla. Bezelye üzere kimi yeşil sebzelerde fazla ve bilhassa balık çok kıymetli burada. Balık tüketimini arttırmak gerekir zira iyotun çok büyük kaynağı denizde ve deniz eserlerinde. Karides üzere, balık üzere deniz eserlerinin de bu sebepten tüketilmesi gerekir” dedi.
KARADENİZ BÖLGESİ’NDE İYOT EKSİKLİĞİ
Coğrafi bölgenin de iyot gereksinimiyle ilgisine açıklık getiren Dr. İngeç, “Özellikle denize yakın bölgelerde iyot ölçüsü fazla olduğu için, eksikliği ender görülür lakin yağışın ve erozyonun çok olduğu, topraktan iyotun kayıp olduğu bölgelerde guatr ve iyot eksikliği daha çok görülür. Bunlar endemik bölgelerdir. Dünyada bu türlü olan birtakım bölgeler var lakin Türkiye’de daha sıklıkla Karadeniz Bölgesi’nde görüyoruz. Bunun da nedeni aslında kuraklık değil, yağışın çok olması ve kimi tüketilen yiyeceklerden bilhassa kara lahanadan ötürü olur. Zira iyotu tutan bir yiyecektir ve iyotun tiroid dokusuna bağlanmasını engelleyici özelliği vardır. Bundan ötürü Karadeniz Bölgesi’nde daha sıklıkla görmekteyiz” diye konuştu.
ZEKA GERİLİKLERİ TEDAVİ EDİLEBİLİR
İyot eksikliğinden kaynaklı zeka geriliklerinin tedavi edilebilir zeka geriliklerinde birinci sırada olduğunu ve bulgular halinde çabucak tabibe başvurulması gerektiğini söyleyen Dr. İngeç, “İyot eksikliğinden kaynaklı zeka gerilikleri, düzeltilebilir zeka gerilikleri sıralamasında birinci sırada yer alıyor. Bu nedenden ötürü şayet gebelik devrinde bu hususta rastgele bir hipotiroid üzere bir tablo düşünürsek, bunu önleyebiliriz. Bunun için hamilelere teklifimiz, bu devirde tiroid hormonlarına baktırmalarıdır. Öteki popülasyonlarda ise bilhassa guatrla alakalı, şayet uzunluğunda ele gelen bir şişlik, rastgele bir baskı hissi ya da nefes darlığı üslubu guatrın büyümesini düşündürücü bulgular varsa hiç beklemeden bize ulaşmalarını tavsiye ediyoruz” dedi.
DHA
