Geçen hafta ABD Lideri Joe Biden ile Temsilciler Meclisi Lideri Kevin McCarthy’nin borç limiti krizine ait görüşmeleri piyasaların odak noktasında yer alırken, varlık fiyatlarında istikamet arayışı hakim oldu.
Biden ile McCarthy’nin temerrüde düşmenin bir opsiyon olmadığı konusunda anlaştıklarını duyurması, piyasalarda satış baskısını yumuşatmasına rağmen ABD’nin borçlarında temerrüde düşmesi halinde ödeme takviminde yaklaşık 1 aylık gecikmenin yaşanabileceğine yönelik riskler de öne çıktı.
Analistler, bu durumun ülkede ekonomik aktiviteyi olumsuz etkileyebileceği tasasıyla varlık fiyatlarını baskıladığını bildirdi.
Cuma günü McCarthy, borç limiti görüşmelerinde ilerleme kaydedildiğine işaret ederek, çalışmalara devam edileceğini söylerken, ABD’de açıklanan makroekonomik bilgiler Fed’in para siyasetine ait belirsizlikleri artırdı.
Buna nazaran, ABD iktisadı, bu yılın birinci çeyreğinde yüzde 1,3 ile beklentilerin üzerinde büyürken, tıpkı periyotta ferdî tüketim harcamaları fiyat endeksindeki artış da yüzde 4,2 olarak kaydedildi.
Ülkede ferdî tüketim harcamaları, nisanda aylık yüzde 0,8 ile beklenenden fazla artarken, ABD Merkez Bankasının (Fed) enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı çekirdek şahsî tüketim harcamaları fiyat endeksi yıllık bazda yüzde 4,7 yükseldi.
Söz konusu bilgilerin akabinde para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in gelecek ay yüzde 64 ihtimalle 25 baz puanlık faiz artırımına gideceği öngörülüyor.
Analistler, ABD’de enflasyonun istenilen süratte yavaşlamadığına ve ekonomik aktivitenin güçlü kaldığına dikkati çekerek, gelecek hafta açıklanacak tarım dışı istihdam verisinin piyasalarda oynaklığı daha da artırabileceğini söyledi.
Ülkede halihazırda devam eden borç limiti krizinin risk algısını beslemeye devam ettiğini aktaran analistler, buna rağmen ekonomik aktivitenin yavaşlamaması nedeniyle Fed’in siyaset alanının daraldığını bildirdi.
Söz konusu gelişmeler emtia fiyatlarında satış baskısına neden olurken, Asya’da artan resesyon kaygıları sonrası bakırın libresi 3,53 dolarla Kasım 2022’den bu yana en düşük seviyeyi görmesinin akabinde haftayı yüzde 1,5 düşüşle 3,66 dolardan tamamladı.
Altının onsu geçen hafta yüzde 1,5 kıymet kaybıyla 1.947 dolara inerken, Suudi Arabistan yetkililerinin petrolde satış durumu açanları uyarmasının tesiriyle Brent petrol haftayı yüzde 1,9 artışla 77,2 dolardan tamamladı.
Fed üyelerinin şahin açıklamaları devam etti
ABD’de hisse piyasalarında geçen hafta karışık bir seyir izlerken, Fed üyelerinin şahin açıklamaları da devam etti.
Bankanın en “şahin” üyelerinden St. Louis Fed Lideri James Bullard, Fed’in siyaset faizinde bu yıl tahminen 50 baz puan daha artış yapmak zorunda kalabileceğini aktardı.
San Francisco Fed Lideri Mary Daly de Fed’in, para siyaseti kararlarını alırken bilgilere bağlı kalması gerektiğini belirterek, haziran toplantısından evvel birçok bilginin daha açıklanacağını anımsattı.
Fed İdare Konseyi Üyesi Christopher Waller, haziran toplantısında faiz artırımına gidilip gidilmeyeceğinin gelecek üç haftalık datalara bağlı olacağını kaydetti.
ABD’de imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), mayısta aylık bazda 1,7 puan azalışla 48,5’e inerek piyasa beklentilerinin altında kalırken, yeni konut satışları nisanda aylık bazda yüzde 4,1 artışla 683 bine çıkarak beklentileri aştı.
Ülkede sağlam mal siparişleri de nisanda aylık bazda yüzde 1,1 artarak beklentilerin tersine yükseliş kaydetti.
Öte yandan, Fed’in yayımladığı Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) 2-3 Mayıs’ta düzenlenen toplantısına ait tutanaklar, birtakım Fed yetkililerinin daha fazla faiz artışının gerekli olabileceğini, kimilerinin ise buna katılmadığını ortaya koydu.
Uluslararası Para Fonu (IMF), ABD’nin faiz oranının 2024 sonlarına kadar yüzde 5,25 ile yüzde 5,5 ortasında olacağını öngördüğünü bildirdi.
Hafta içinde Kaliforniya merkezli çip üreticisi Nvidia’nın beklentileri aşan gelir iddiaları sonrasında piyasa pahasının 1 trilyon dolara yaklaşmasının Nasdaq endeksinin yükselmesinde tesirli oldu.
Bu gelişmelerle, geçen hafta New York borsasında, S&P 500 yüzde 0,4, Nasdaq endeksi yüzde 2,5 yükselirken, Dow Jones endeksi yüzde 0,9 paha kaybetti.
ABD’de salı günü New York Fed tüketici inanç endeksi, Dallas Fed imalat sanayi endeksi, çarşamba Fed’in yayımlayacağı Bej Kitap raporu, perşembe ADP istihdam raporu, haftalık işsizlik müracaatları, inşaat harcamaları, imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ISM imalat sanayi PMI ve cuma tarım dışı istihdam takip edilecek. ABD’de piyasalar tatil nedeniyle pazartesi günü kapalı olacak.
Avrupa’da haftaya ECB Lideri Lagarde’ın açıklamaları takip edilecek
Avrupa tarafında ise ECB üyeleri kelamla yönlendirmelerinde “şahin” tonu kullanmaya devam ediyor. ECB üyesi Pablo Hernandez de Cos, ECB’nin faiz artışlarının şimdi bitmediğini vurgulayarak, faiz oranlarının hem daha da yükselmesi hem de bir müddet bu düzeylerde kalması gerektiğini tabir etti.
ECB üyesi Bostjan Vasle, ECB’nin faiz artışlarına devam etmek zorunda olduğunu fakat gelecek ay yapılacak faiz artışının bir evvelkinde düşük olabileceğini lisana getirirken, Klaas Knot da bankanın faiz oranlarını temmuz toplantısı da dahil olmak üzere yükseltmesi ve uzun bir müddet bu düzeylerde tutması gerektiğini bildirdi.
Avrupa’da ekonomik aktivitede gözlemlenen yavaşlama risk algısının güçlenmesine sebep oluyor. Bölge genelinde imalat sanayi PMI 50 düzeyinin altındaki seyrini sürdürerek daralmaya işaret ederken, ECB’nin enflasyonla uğraş kapsamında faiz artışlarına devam edeceği beklentileri güçlü kalmaya devam ediyor.
Almanya iktisadı, alışılmışın dışındaki yüksek enflasyon ve artan faiz oranlarının tüketici harcamalarını baskılamasının tesiriyle bu yılın birinci çeyreğinde yüzde 0,3 daralarak, teknik olarak resesyona girdi.
Analistler, bölgede yavaşlayan ekonomik aktiviteye rağmen enflasyon tarafında istenilen sonuçların alınamamasının ECB siyaset alanını daralttığını belirterek, bu durumun bölgede fiyatlamaları zorlaştırdığını tabir etti.
Geçen hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,7, Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,8, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 2,3 bedel kaybederken, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 0,7 yükseldi.
Avrupa’da haftaya pazartesi günü İngiltere’de piyasalar tatil nedeniyle kapalı olacak. Bölgede salı günü Avro Bölgesinde tüketici inanç endeksi, çarşamba Almanya’da enflasyon ve işsizlik oranı, perşembe ECB Lideri Christine Lagarde’ın açıklamaları, ECB toplantı tutanakları, Euro Bölgesi’nde enflasyon, işsizlik oranı, imalat sanayi PMI, Almanya’da ve İngiltere’de imalat sanayi PMI izlenecek.
Asya piyasalarında Çin iktisadına yönelik tasalar öne çıktı
Asya’da hisse piyasalarında ABD Lideri Joe Biden’ın, Çin ile ilgilerin çok yakın vakitte olağana dönebileceğini lisana getirmesine rağmen ABD’deki borç krizine ait belirsizlikler öne çıktı.
Çin’de ekonomik aktiviteye ait telaşlar güçlenmeye devam ediyor. Analistler, Çin’in yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına yönelik tedbirleri kaldırmasının akabinde ekonomik aktivitede görülen güçlenmenin sürat kestiğini aktararak, bu durumun fiyatlamaları zorlaştırdığını söz etti.
Çin Merkez Bankası (PBoC), bugün, 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranını sırasıyla yüzde 3,60 ve yüzde 4,30’da sabit bıraktı.
Japonya’da çekirdek makine siparişleri aylık yüzde 3,9 azalarak beklentileri karşılayamadı. Ülkede, imalat sanayi PMI 50,8’e, hizmet dalı PMI ise 56,3’e çıkarken, Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) mayısta yüzde 3,2 artarak beklentilerin gerisinde kaldı.
Analistler, Japonya’da ülkenin yarı iletken çip ihracatına 23 Temmuz prestijiyle sınırlama getireceğine yönelik haber akışının da takip edildiğini söyledi.
Öte yandan, Yeni Zelanda Merkez Bankası, beklentiler dahilinde siyaset faizini 25 baz puan artırarak yüzde 5,50 düzeyine çıkarırken, siyaset metninde, faiz artışlarının sonuna gelindiği bildirisi verildi.
Bu gelişmelerle, haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,4, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,8 kıymet kazanırken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 2,2, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 3,6 kıymet kaybetti.
Haftaya Asya tarafında Japonya’da çarşamba sanayi üretimi, perşembe Çin’de imalat sanayi PMI dataları öne çıkacak.
Yurt içinde gözler büyüme verisine çevrildi
Yurt içinde geçen hafta BIST 100 endeksi yüzde 1,8 artışla 4.580,67 puandan kapanırken, gelecek hafta gözler çarşamba günkü büyüme verisine çevrildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Şurası (PPK), siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 8,50’de tuttu.
Dolar/TL ise haftayı yüzde 0,8 artışla 19,9730’dan tamamladı.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 4.400 ve 4.200 düzeylerinin dayanak, 4.600 puanın direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Gelecek hafta yurt içinde büyüme verisinin yanı sıra pazartesi ekonomik inanç endeksi, salı dış ticaret istikrarı, perşembe imalat sanayi PMI ve TCMB Para Siyaseti Şurası toplantı özeti takip edilecek.
