Sedat Kaya / YENİÇAĞ
1908 yılının temmuz ayıydı.
İstanbul Şehremini Operatör(Belediye Lideri ve Valisi)
Cemil Bey’in (Cemil Topuzlu), hürriyet kahramanlarına yardım emeliyle verdiği bir davet vardı.
Konuklardan biri de yurdumuzda futbolu birinci oynayan ailelerden İngiliz Whittall’di.
Whittall’ın, gençliğin spora ve bilhassa de futbola olan ilgisi nedeniyle Kadıköy’de bir futbol alanı yapılması tarafındaki konuşması büyük takviye görmüştü.
Ertesi gün İngiliz ve Türkler’den oluşan bir heyet, saha için en uygun yerin, hazineye ilişkin olan ve papazın çayırı olarak bilinen arsa olduğuna karar verdi.
Konu, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit’e götürüldü.
Padişah teklifi evvel kabul etmedi lakin ısrarlar sonucunda yıllığı 30 altın kira karşılığında Union Club ile 20 yıllık bir mukavele yapılmasına karar verdi.
Papazın Çayırı artık Union Club’ündü.
Ancak, 1.Dünya Savaşı gelip kapıya dayanınca, Osmanlı ile İngiltere ortasında ipler koptu.
O sıralar memleketin bir sorunu da İngiltere’ye parası ödenerek sipariş edilmiş savaş gemilerini İngilizler’den alabilmekti.
Savaş başlayınca İngiltere gemileri vermemişti.
Bunu fırsat bilen Şehremini Cemil Beyefendi, Union Club’ün alanına el koydu ve burayı İttihatspor’a verdi.
Yıllar geçti Cumhuriyet kurulunca, ittihatciler gücünü kaybetmişti.
Stat artık ulusal emlakın malıydı. İttihatspor yalnızca kullanım hakkına sahipti.
1930’lı yılların başlarında Adliye Vekili Şükrü Saraçoğlu’nun teşebbüsleri ve Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün onayıyla meclisten tek unsurluk bir yasa çıkartıldı. Yasa, spor tesisleri ve semt alanlarının nasıl kullanılacağını karara bağlıyordu. Bu yasa birebir semtte faaliyet gösteren gruplardan, üye sayısı fazla olan gruba imtiyaz sağlıyordu. Böylelikle, İttihatspor’un üye sayısı düşük olduğundan statın kullanım hakkı Fenerbahçe’ye devredildi. (1)
Fenerbahçe Kulübü bu hakkı almasıyla birlikte, gelişme devranı de başladı. Gerçekten, 30 Eylül 1931’de yapılan bir merasimle sahanın etrafına beton kazıklar dikilip bunlar demir borularla birbirine bağlandı ve etrafı çevrildi.
Ancak 1932 yılının 5-6 Haziran gecesi Fenerbahçe’nin Kuşdili’ndeki kulüp binası bahtsız bir halde yanmıştı.
Zarar büyüktü.
Başta Atatürk olmak üzere devlet yetkilileri devreye girdi.
Atatürk kendi cebinden kulübe 500 lira bağış yaptı.(2)
Kısa bir mühlet sonra da tekrar Atatürk’ün onayıyla stat yalnızca ‘1 lira’ karşılığında Ulusal Emlak’tan Fenerbahçe’ye satıldı.(3)
Fenerbahçe kulübü
Temmuz 1933’te yapılan bir eşya piyangosundan elde edilen 17.000 liralık geliri stada harcadı. Tıpkı yıl merasimlerle yapılan açılışta, ikinci lider Celal Beyefendi şunları söylüyordu.
“25 yıllık, canlı ve muvaffakiyetli bir hayatın anılarını taşıyan eski kulüp binası, yazgının hain ve berbat bir tamahına kurban olarak yandı. Simsiyah bir gecenin sabahı kendimizi simsiyah bir kömür yığını karşısında bulduk. Elimizde Fenerbahçe isminden öteki hiç bir şey kalmamıştı. Yangından çok az vakit önce yoksul bir kiracı olarak girdiğimiz bugünkü Fenerbahçe Stadı’na elimizde kalan enkaz ile sığındık. Bu sene Fenerbahçe 26. yıl dönümünü kutlarken yeni ve büyük bir mazhariyete erdi.Gazi hazretleri gençliğe ve Fenerbahçe’ye büyük ve değer biçilmez bir iltifatta bulundular. Heykellerinin Fenerbahçe Stadı’na dikilmesine müsaade ettiler. Bütün Fenerbahçeliler aczimizle, bu aczi mutlakla buna nasıl teşekkür edeceğimizi bilmiyoruz. Bu heykelle bu saha yıkılmaz ve dağılmaz bir kütle haline gelmiştir.”
Fenerbahçe’nin eski liderlerinden Dr. Rüştü Dağlaroğlu da, 1957 yılında yazdığı “Fenerbahçe Tarihi” isimli kitabında o günlerden şöyle kelam ediyor.
“Yurdun en sevilmiş kulübünün uğradığı felaket, başta Atatürk olarak , genel bir teessür yarattığından, bu hava içinde, Hükümet; büyük spor hâmisi Adliye Vekili Saraçoğlu Şükrü Bey’in de yardımıyla, bu teşebbüste Fenerbahçe kulübüne müzahir olmuştur. Hükümetin bu müzaheretini temin ve stadın satın alınmasında Yönetim Heyeti ve onun yanında hevesle çalışan Kemal Onan’ın uğraşları şükranla yâda lâyıktır.”
×××
Tarihi dokümanlar ve şahitler diyor ki, bu stadın Fenerbahçe’ye verilmesinde Atatürk’ün rolü çok büyük, kararları şahsen kendisi imzaladı.
Bu nedenle Atatürk’ün isminin bu stada verilmesi farzdır.
Fenerbahçe idaresine teklifim, isim değişikliğini 10 Kasım’da gerçekleştirsinler.
Anlamlı olur.
