AHMET UNUTGAN / GÜNBOYU
Hükümetin seçimlere sayılı günler kala çıkardığı EYT yasası sonrası kimi çalışanlar kısa müddette maaşlarına kavuşurken, bazılarının ise gayreti devam ediyor.
Bazı çalışanlar emeklilik haklarını denetim ederken, primlerinin iş verenler tarafından yatırılmadığını fark edenler ise mahkemeye koşuyor.
YARGITAY’DAN EMSAL KARAR!
İş Mahkemesi’ne müracaat eden davacı EYT adayı 1999’da çalışmasına karşın SGK’ya priminin yatırılmadığını öne sürdü. Avukatlık ofisinde 1 Nisan 1999 tarihinde çalışmaya başlamasına karşın çalışmalarının 23 Nisan 2000 tarihine kadar olan kısmının kuruma bildirilmediğini fakat 1 Nisan 1999 tarihinde başlayan çalışmalarının işe girişinin yapıldığı 24 Nisan 2000 tarihine kadar ve sonrasında aralıksız devam ettiğini lisana getirdi.
Dava konusu edilen periyot tarafından hak düşürücü müddetin geçmediğini ve fiili çalışmanın şahit anlatımlarıyla ispat edileceğini ileri sürerek davalıya ilişkin işyerinde 1 Nisan 1999-23 Nisan 2000 tarihleri ortasında çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etti. Davalı davacının birinci sigorta girişinin yapıldığı 24 Nisan 2000 tarihinden evvel dava dilekçesinde belirtilmiş olan 1 Nisan 1999-23 Nisan 2000 tarihleri ortasında tarafına ilişkin işyerinde kesintisiz çalıştığını ve rastgele bir itirazının olmadığını beyan etti.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU DAVAYA DAHİL OLDU
Davaya müdahil olan SGK ise davanın hak düşürücü müddet içerisinde açılmadığını, davacının çalıştığını argüman ettiği periyotta bordrolarda isminin bulunmadığını, fiili çalışma olgusunun kuşkuya yer verilmeyecek formda ispat edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savundu. Tarafları dinleyen mahkeme, davacı tarafça bildirilen ve resen tespit edilen komşu işyeri şahitlerinin da kesintisiz çalışma tezini doğruladıkları, beyanlarının birbirleriyle dengeli ve bordro şahidinin beyanları ile de uyumlu olduğuna dikkat çekti. Tüm evrak çerçevesinde kanıtlar ve şahit beyanları birlikte değerlendirildiğinde davacının davalıya ilişkin işyerinde hizmet akdi ile çalıştığı kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne, davacının davalıya ilişkin iş yerinde 1 Nisan 1999-23 Nisan 2000 tarihleri ortasında çalıştığının tespitine karar verdi. SGK kararı istinafa götürdü. Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi itirazı reddetti. SGK bu kere kararı Yargıtay’a taşıdı. Yargıtay 10. Hukuk Dairesi zamanaşımı sebebiyle kararın bozulması gerektiğine hükmetti. Yine görülen davada Mahkeme, birinci kararında direndi. SGK’nın temyiz etmesiyle bu kere devreye Yargıtay Hukuk Genel Heyeti girdi.
Kararda şöyle denildi:
“Bildirim öncesi çalışma mühleti bakımından 24 Nisan 2000-03 Mayıs 2000 tarihleri ortasındaki çalışma periyodunun geçtiği yılın sonundan itibaren 5 yıl içinde dava açılması gerektiği lakin eldeki davanın 05 Kasım 2020 tarihinde açıldığı gözetildiğinde uyuşmazlık konusu 01 Nisan 1999-23 Nisan 2000 tarihleri ortasındaki bildirim öncesi çalışma periyodu tarafından hak düşürücü mühletin geçtiği sonucuna ulaşılmıştır. Hukuk Genel Heyetindeki görüşmeler sırasında, davacının 24 Nisan 2000-03 Mayıs 2000 tarihleri ortasında Kuruma bildirilen hizmetleri sebebiyle dava konusu periyot ile birlikte birleşen blok çalışmalarının bulunması hâlinde davanın yasal desteğini oluşturan ve 5510 sayılı Kanun’un 86’ncı hususu ile paralel düzenleme içeren 506 sayılı Kanun’un 79 uncu hususunda düzenlenen hak düşürücü mühletin dolduğundan kelam etmenin mümkün olmadığı konuşulmuştur. Bu prestijle direnme kararı metot ve yasaya uygun olduğundan bozma sebebine nazaran incelenmeyen davanın temeline ait temyiz itirazlarının incelemesi için evrakın Özel Daireye gönderilmesi gerektiği ileri sürülmüş ise de bu görüş Heyet çoğunluğu tarafından benimsenmemiştir. Hâl bu türlü olunca Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken evvelki kararda direnilmesi gerçek olmamıştır. O hâlde direnme kararı oy çokluğu ile bozulmuştur”.
