Dünya Gazetesi’nden Naki Bakır’ın yazısına nazaran, Türk Lirası’ndaki süratli paha kaybı paralelinde ticaret ve genel ekonomik hayatta gelir, harcama ve getiri bazında nakdî süreç fiyatlarının rakamsal olarak büyümesi, süratle “enflasyon milyonerleri” üretiyor
Söz konusu hesapların sayısı son altı ayda 295 bin 875, son bir yılda ise 473 bin 851 arttı. Haziran sonu prestijiyle Türk bankacılık sistemindeki tüm mevduat ve iştirak hesaplarının sayısı 161 milyon 224 bin 759 olurken, meblağı 1 milyon TL ve üzerinde olan hesaplar toplam sayının yüzde 0,7’sini oluşturdu.
Aynı tarih prestijiyle 11 trilyon 650,5 milyar lira olan toplam mevduat hacminin ise 8 trilyon 328,5 milyar lira ile yüzde 71,5’ini 1 milyon TL ve üzeri hesaplardaki meblağ oluşturdu. Kelam konusu hesaplar Haziran 2022’de bankalardaki tüm mevduat hesaplarının sayı olarak yüzde 0,5’ini, fiyat olarak da yüzde 66,1’i; 2022 sonu prestijiyle da toplam sayısının yüzde 0,55’ini, mevduat hacminin yüzde 69,7’sini oluşturuyordu.
Son bir yılda bankalardaki toplam mevduat hesabı sayısı yüzde 15,1 artarken, 1 milyon lira ve daha yüksek dengeli hesap sayısındaki artış ise yüzde 70,5’e seviyesinde gerçekleşti. Toplam mevduat hacminin yüzde 71,4 genişlediği bu devirde, 1 milyon TL ve daha yüksek dengeli hesapların toplam hacminde yüzde 85,5 büyüme yaşandı.
1 MİLYONDAN FAZLASI TÜRKİYE’DE YAŞIYOR
Haziran sonu prestijiyle “milyonluk” hesapların 1 milyon 15 bin 705’i Türkiye’de yerleşiklere ilişkin. Bu hesaplardaki fiyat, 7 trilyon 634 milyar lira ile birebir tarihte 10 trilyon 765,8 milyar lira olan toplam yurt içi mevduatın yüzde 70,9’unu; yeniden bu tarih prestijiyle bankalardaki toplam mevduatın ise yüzde 65,5’ini oluşturuyor. Yurt içi yerleşiklere ilişkin 1 milyon TL ve üzeri hesaplardaki mevduatın 3 trilyon 496,7 milyarı gerçek bireylere, 418 milyarı resmi kuruluşlara, 3 trilyon 719,3 milyar liralık kısmı ise ticari ve öteki kuruluşlara ilişkin.
500-1000 TL’LİK BANKNOTLAR ÇIKACAK MI?
Öte yandan mali genişlemenin sonucu olarak paranın paha yitirmesi, buna bağlı olarak mali süreçlerin rakamsal olarak büyümesi, iktisatta kullanılan banknot bedellerinin de değişmesi muhtaçlığını beraberinde getiriyor. Rakamsal büyüme sonucu nakdî süreçlerde kullanılan banknot ölçüsündeki sayısal artış, şu an en büyüğü 200 TL kıymetli olan banknotlara 500 ve 1000 TL’lik olan yeni paraların sirkülasyona sokulması beklentisini doğurdu.
Ancak Merkez Bankası Lideri Hafize Gaye Erkan, bu tezlere cevap verirken, şu an için daha yüksek kıymetli banknotları düşünmediklerini ve odaklarının enflasyonla gayret olduğunu belirtti. Mali sıkılaştırma doğrultusunda kredi genişlemesinin önüne geçeceklerini tabir eden Erkan, 450-500 milyar liralık bir parayı piyasadan çekeceklerini de söyledi.
ENFLASYON MİLYONERLERİ = MİLYONER ENFLASYONU
Uzmanlar, bankalardaki milyonluk hesap sayısındaki patlamanın, geçtiğimiz devirde yaşanan yüksek enflasyon ve kurdaki yükseliş sonucu TL’nin çok paha yitirmesi, buna karşılık başta mevduata uygulanan yüksek faizler olmak üzere finansal varlık fiyatlarındaki artış, gayrimenkul rantlarındaki büyüme ve kredi genişlemesi üzere faktörlerden kaynaklandığını belirtiyor.
