AKP hükümetinin, döviz kurlarında süreksiz bir istikrar sağlama ve ani kur artışını baskılamak için 21 Aralık 2021 tarihinde hayata geçirdiği Kur Muhafazalı Mevduat (KKM), iktisat için büyük bir sorun haline dönüşmesiyle birlikte alınan peş peşe kararlar ile tasfiye ediliyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bugün yayımladığı karar ile KKM hesaplarında yeni bir düzenlemeye imza attı.
TABAN FAİZ UYGULAMASI KALDIRILDI
Yılın birinci aylarında verilen teşvikler ile KKM havuzundaki para rekor düzeye çekilirken, bankaların kur muhafazalı hesaplara uygulayacağı kur farkı ödemesinin yanı sıra en az siyaset faizi oranında faiz vermesi kaidesi getirilmişti.
Merkez Bankası tarafından Haziran ayında başlayan faiz artırma serisi 4 toplantı üst üste sürerek siyaset faizini yüzde 30’a çekince, bankaların KKM’yi tasfiyesini hızlandırmak ve TL mevduata geçişi artırmak isteyen TCMB’den yeni atak gecikmedi.
Bugün yayımlanan duyuru ile TCMB, uygulama talimatında değişiklik yaparak TL dönüşümlü kur muhafazalı hesaplarda taban faiz koşulunu kaldırdı. Böylelikle bankalar, KKM müşterilerine istemeleri halinde siyaset faizinin altında faiz verebilecek.
ALINAN KARARIN TESİRİ NE OLACAK?
Bu karar, geçtiğimiz aylarda Resmi Gazete’de yayımlanan 4 bildirimle birlikte başlatılan KKM tasfiyesi sürecine büyük bir takviye sağlayacak. Merkez Bankası, son olarak 12 Eylül’de aldığı karar ile bankaların KKM hesaplarına yönelik zarurî karşılık oranını 10 puan üst çekerek yüzde 25’e yükseltmişti.
Bu 2 adımın akabinde KKM havuzunda bulunan toplam mevduat 4 hafta üst üste düşüş göstererek toplamda 101 milyar lira geri çekildi ve 3 trilyon 306 milyar 560 milyon liraya düştü. Yapılan yeni uygulama ile döviz dönüşümlü KKM’ler için şu an bir değişiklik yapılmazken, TL dönüşümlü kur muhafazalı hesaplar için uygulamanın cazibesini yitirecek bir düzeltmeye gidildi.
Söz konusu değişiklik sonrasında bankalar, döviz kurunda yatay seyir izlenilmesi halinde müşterilerine daha düşük faiz ödeyecek. Bu durum, KKM müşterilerinin dövizin yükselmemesi halinde çok daha düşük bir getiri sağlayacağı manasına geliyor.
Getirinin azalması ve Türk lirası hesaplarına yönelik mevduat faizinin rekor düzeylere yükseltilmesinin, KKM’de yaşanan erimeleri hızlandırması bekleniyor.
DEĞİŞİKLİĞİN DOLAR KURU İÇİN MANASI NE?
28 Mayıs sonrası değişen iktisat idaresi, beraberinde ekonomik modeli de 180 derece değiştirirken, yeni takımın amaçlarının ortasında birinci sırada KKM sıkıntısından kurtulmak yer aldı. Bu doğrultuda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, KKM’den çıkış sürecinin kademeli olacağını belirterek, birinci olarak Merkez Bankası’nın döviz rezervi biriktireceğini duyurmuştu.
Alınan yeni kararlar ile bir yandan KKM’den tasfiyenin önü açılırken, bir yandan da TCMB’nin net döviz rezervi aylar sonra tekrar yükselişe geçti.
Gelecek haftalarda atılacak yeni adımlar ile bankaların, Kur Muhafazalı Mevduat hesaplarından çıkışa yönelik yeni adımlar atması mecburî tutulacak. Bu süreçte rezerv birikimine devam eden TCMB, bir yandan KKM’den çıkışların tekrar döviz tevdiat hesaplarına gidişini engellemeye çalışırken, bir yandan da çıkışlar sonucu ortaya çıkan döviz talebini karşılamaya çalışacak.
Söz konusu sürecin denetimden çıkması ve tasfiye sürecinde dövize yönelik ilginin yükselmesi, Türkiye’de geçtiğimiz yıllarda görülene emsal bir döviz krizine neden olabilir. Bu nedenle iktisat idaresinin tasfiye sürecinde yavaş adımlar atması, bir yandan da TL mevduatı daha cazip hale getirerek KKM çıkışlarına yol göstermesi bekleniyor.
