Ekmeklik ve makarnalık buğday, pamuk, soya, ayçiçeği, yer fıstığı, nohut, bezelye, fiğ, arı otu, yonca, yer bademi, mısır ve arpa bitkilerinin çeşit geliştirme çalışmaları yapılan enstitüde son olarak ekmeklik buğdayda “Dinçer01”, “Ahsen” ile makarnalık buğdayda “Barkın” çeşitleri, arpada da “Kınalı01” ve “Balım01” çeşitleri geliştirildi.
Emsallerine nazaran randıman, hastalık, yağış ve kuraklığa dayanıklılıkla su ve gübreye karşı daha olumlu davranış göstermesiyle öne çıkan çeşitler, Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezince tescillenerek Türk çiftçisinin hizmetine sunuldu.
Enstitü müdürü Abdullah Çil, AA muhabirine, Tarım ve Orman Bakanlığı Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürlüğüne bağlı ülkedeki 49 araştırma enstitüsünden biri olarak geçmişlerinin 1924 yılına kadar uzandığını söyledi.
Enstitü bünyesinde geliştirilen tescilli çeşit sayısının buğdayda 23’e, arpada 7’ye ulaştığını söz eden Çil, “Bölgenin, ülkenin, dünyanın değişen konjonktürüne uygun çeşitlerin geliştirilmesi ve onun Türk tarımına kazandırılması kıymet arz etmektedir. Bu nedenle yeni çeşitler geliştiriyoruz.” dedi.
“Geliştirdiğimiz çeşitler kavanozda kalmıyor”
Çil, enstitü tarafından geliştirilen çeşitlerin kullanım oranının yörede yüzde 80’ne, ülke genelinde ise yüzde 10’a ulaştığını belirtti.
Enstitü olarak özel dal işbirliğine özel ehemmiyet verdiklerini ve bu tarafta bir siyaset sürdürdüklerinin aktaran Çil, şöyle devam etti:
“Müşteri bazlı işler yapmak ismine çalışıyoruz. O yüzden bizim geliştirdiğimiz çeşitlerin büyük bir kısmının büsbütün müşterisi hazır. Maksat kitleye ulaşmakta sorun pek yaşanmıyor. Bu da bizim enstitü olarak Türkiye’de daha öne çıkmamızı ve bu bölgede daha tesirli olmamızı sağlıyor. Bu siyasetimizi devam ettirmekteyiz. Şu anda yaklaşık 85 firma yurt içi ve yurt dışında bizim geliştirdiğimiz çeşitleri satıyor. Ayrıyeten 20 firma ile çeşit geliştirme programı yürütmekteyiz. Böylelikle geliştirdiğimiz çeşitler kavanozda kalmıyor. Bu çeşitleri direkt özel kesime ve oradan da çiftçilerimize aktarmış oluyoruz. Bu da hem vakit hem güç tasarrufu hem de kamunun yükünün azaltılması manasına geliyor. Bu bahiste hakikaten değerli muvaffakiyetler elde ediyoruz.”
EKONOMİYE KATMA DEĞER
Buğday Islah Ünitesi çalışanı ziraat mühendisi Ali Alpaslan Ezici de yeni çeşitlerin geliştirilmesinin, 14-15 yılı bulan ağır emek ve itina isteyen bir çalışma olduğunu lisana getirdi.
Küresel ısınma kaynaklı hava değişimi, hastalık etmenlerinin her yıl farklılık göstermesi üzere nedenlerden ötürü ıslah çalışmalarının daima olması gerektiğinin altını çizen Ezici, “Tüm maksadımız ülke iktisadına katma paha kazandırmak. Çiftçilerimize yeni, umut veren, verimli, hoş, kaliteli çeşitler sunmak.” dedi.
Ezici, yeni geliştirilen çeşitlerin yörenin koşullarına son derece uygun olduğunu söyledi.
Arpa Islah Ünitesi çalışanı ziraat mühendisi Hasan Ay da yem olarak kullanılan arpanın hayvancılık için olmazsa olmaz besin kümelerinden biri olduğuna dikkati çekti.
Verimi yüksek, sağlam, kısa müddette gelişen ve yüksek besleyici özelliğe sahip arpa çeşidinin hem üreticisine hem de besiciye büyük katkısı olacağını aktaran Ay, şunları kaydetti:
“Arpa randımanının yüksek olmasıyla çiftçimiz daha ucuz bir maliyetle eseri elde etmiş olacak. Bu çeşitlerimizin devreye girmesiyle hayvancılığın bir nebze nefes alacağını ve biraz daha ucuza eser elde edeceğini düşünmekteyiz. Çeşitlerin yaygınlaşması için tohumluk üretimine başladık. En kısa müddette üreticilerimizle bu yeni çeşidimizi buluşturacağız.“
