Editör: Abdullah Keleş
Ünlü ekonomist Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Merkez Bankasının 750 puanlık siyaset faizini artırma kararından sonra birinci değerlendirmesini toplumsal medya hesabından paylaştı.
Acemoğlu, Türkiye ve Türk halkını güç günleri beklediğini tabir ederek şu açıklamalarını paylaştı:
-Merkez Bankası’nın faizi arttırması konusunda kimi niyetler. Objektif olarak baktığımız vakit 7.50% faiz arttırımı yanlışsız tarafta bir karar.
– Geçen ayki hayal kırıklığı yaratan ve beklentinin çok altında kalan faiz artırımından sonra, bu yeni karar Merkez Bankası’nın tahminen de nitekim enflasyona karşı gayrete başladığının göstergesi olabilir.
– Fakat bence gerçek siyasetlere yanlışsız giden yolun daha en başındayız. Yalnızca yüksek faiz aktarılmasıyla iktisat düzelmez. Benim bu hususta daima vurguladığım ve yapılması gerekli gördüğüm dört siyaset değişikliği var.
– Birincisi faizleri arttırıp enflasyonu denetim altına almaya başlamak için gerçek faizleri sıfırın üstüne yanlışsız taşımak. Bu enflasyona karşı çaba için çok değerli. Bu birinci hususun başındayız. Ben hala emin değilim devlet bankaları duracak mı?
– Diğer yollardan rant dağıtımına devam edilebilirler. Yani şimdilik yalnızca birincinin bir kısmına hakikat bir adım atıldı.
– İkincisi, birebir sırada kurumsal ıslahat sürecine başlamak. Bu da çok kıymetli. Bu süreç söz özgürlüğü ve demokratik hakların kuvvetlendirilmesi ile başlamalı. Fakat birebir vakitte ekonomiyi direk olarak etkileyecek yapısal ıslahatlar da çok değerli.
– Bunların içinde yolsuzluğu denetim altına almak, rekabeti azaltan uygulamaları durdurmak, yargı kurumlarının bağımsızlığını sağlamak ve yatırımın önünün açılması bilhassa kıymetli. Bu mevzularda hiçbir gelişme yok ve olacağını düşünmüyorum.
– Benim Murat Üçer’ile birlikte yaptığım tahlilde Türkiye’nin en büyük sorunlarının verimsizlik ve teknolojik gerilik olduğu ortaya çıkıyor. Bunlar kurumsal ve büyük yapısal ıslahatlar olmadan çözülemeyecek sorunlar.
– Bu verimsizlik devam ettiği sürece de fiyatlar gerçek olarak artmayacak ve enflasyonu tetikleyecek sorunlar her vakit ortaya çıkacak. Fakirlik ve işsizlik sorunları devam edecek
– Üçüncü olarak enflasyona karşı gayret ve kurumsal yapıdaki ıslahatların başlangıcıyla bir arada yurtdışından kaynak getirilmesi. Bu kaynaklar şirket ve banka bilançolarındaki makus durumu düzeltmek için ve sarsıntıdan ötürü ortaya çıkan büyük harcama gerekliliği için kullanılmalıdır
– Bu mevzuda bir şey yapılacak mı? İktisat kurmayları natürel ki yurtdışından kaynak getirmek istiyorlar. Lakin bunları gerçek kullanacaklarına emin değilim. Türkiye bankalarının ve şirketlerinin gerçek durumunun ne olduğunu şu ana kadar tartışmadılar.
– Mehmet Şimşek bundan evvelki bakanlık periyodunda bol kaynak vardı ve bu kaynaklar gerçek kullanılmadı. Türkiye’nin üretkenliğinin en düşük olduğu periyottu bu periyot. Artık birden teğe gerçek kararları mı almaya başlayacaklar?
– Dördüncüsü ise fakirliğin artmamasını sağlamak. Yurtdışından gelen kaynaklarla ve güzel bir yola oturtulan kurumsal ıslahatlarla birlikte hem yatırımı arttırmak hem de toplumsal güvenlik ağını kuvvetlendirmek lazım. Bu hususta hükümetin hakikat siyasetleri izleyeceğinden de emin değilim.
– Sonuç olarak hakikat tarafa hakikat bir adım, fakat bence ardı gelip gelmeyeceği belirli değil. Bence Türkiye ve Türk halkını sıkıntı günler bekliyor.
