Editör: Naim Arıoğlu
Kalp hastalığı olanlar yahut kalp hastalığı gelişimi açısından risk kümesi olanlarda dağ hastalığı kalbe önemli ziyanlar verebilir. Akciğer ve kalp yetersizliği gelişebilir. Çünkü yüksek rakıma çıkarken bedeni zorlayacak iki kıymetli durum meydana gelir. Birincisi; yükseğe çıktıkça düşen atmosfer basıncı ve buna bağlı olarak solunan havadaki oksijen ölçüsünün azalmasıdır. İkincisi ise soğuk havanın direkt kalp üzerine olan olumsuz tesiridir. Yükseğe çıktıkça solunan havadaki oksijen azlığına bağlı olarak kalp daha çok çalışmaya başlar, çarpıntı oluşur ve tansiyon bedellerinde artış olur. Oksijen azlığından birinci etkilenen sistem kalbin gevşemesinin yavaşlamasıdır. Bu da nefes darlığında artışa sebep olur. Bilhassa kalp damarlarında darlık olan, kalp yetersizliği olan şahıslarda göğüs ağrıları, ritim bozuklukları gelişebilir. Bilhassa kalp yetersizliği tanısı konulmuş hastalarda gelişecek nefes darlığı bireyleri hastanelik edebilir.
SOĞUK HAVA KALP YÜKÜNÜ YÜKSELTİR
Yüksek rakımın tesirlerinin yanı sıra soğuk hava da kalbin üzerindeki yükü artırır. Dağ hastalığında solunan soğuk hava ile birlikte hava yollarında daralma ve nefes darlığı oluşur. Soğuk karşısında kalp beden ısısını korumak için daha çok çalışır, el ve ayak damarlarında büzüşme gelişir. Sonuç olarak kan basıncı ve nabızda artış olur.
TEDBİRLER NELER?
‘Dağ hastalığı’ yüksek rakıma çıkan bireyleri bilhassa kayak severleri tehdit eden bir hastalık olarak bilinir. Dağ hastalığı, birdenbire gelişir ve kalbi olumsuz tesirler. Çarpıntı ve nefes darlığı şikayetleri ön plana çıkarken süratli tırmanışlarda ve 2 bin 500 metre üzerinde gelişme riski bariz olarak artar.
NE YAPMAK GEREKİR?
Kış sporları için yüksek rakım ve soğuk havalara çıkan şahıslarda mümkünse birinci 1-2 gün iklime ahenk açısından hafif ve kısa vadeli spor yapılmalıdır.
Dağ hastalığında yüksek rakım ve soğuğun tesirine bir de kayak ve trekking üzere sporların eklenmesiyle risk altındaki şahıslarda göğüs ağrısı hatta kalp krizi dahi gelişebilir. Kar keyfi yaparken şu 5 önlemi kesinlikle alın:
Özellikle kalp hastaları ve kalp hastalığının gelişimi açısından risk kümesinde olanlar ile erkeklerde 40, bayanlarda 50 yaşın üzerindekiler yüksek rakımlı yerlere çıkmadan evvel kesinlikle hekimlerine danışmalıdır.
Kullanılan ilaçlar aksatılmamalıdır. Ani tansiyon artışlarına yönelik dilaltı bulundurulmalıdır. Astım hastalarının da ilaçlarını kesinlikle yanlarına almaları gerekir.
Soğuktan koruyacak giysi stili seçilmelidir. Çok kalın giyinmek sık yapılan kusurlardan biri olup, erken periyotta terleme, soğuma ve üşüme ile sonlanır. Kat kat giyinmek değerli bir noktadır. Terletmeyen sentetik içlik üzerine ısıyı koruyacak yünlü bir elbise ve en dışa su geçirmez kaban, önerilen giyinme halidir. Pamuklu iç giysi teri emeceğinden önerilmez. Isı kaybının yüzde 50’si baş boyun bölgesinden gerçekleştiğinden kesinlikle şapka, bere ve boyunluk kullanılmalıdır. Çok soğuk havalarda kar maskesi ile ağız ve burunun kapatılması solunacak havayı nemlendirecek ve yarar sağlar.
Ne kadar eğlenceli olursa olsun dışarıda uzun mühlet durulmamalıdır. Hissedilen hava sıcaklığına nazaran planlama yapılmalıdır. Bilhassa rüzgarlı ve yağışlı havalarda hissedilen sıcaklık daha düşük olur. Eksi 15 derecenin altındaki sıcaklıklarda risk bariz artacağından dışarda çok durulmamalıdır.
