Takvim Gazetesi iktisat müdürü Faruk Fazilet, yeni emeklilik sistemiyle ilgili kıymetli ikazlarda bulundu.
A Haber’e konuşan Faruk Erdem’in yeni emeklilik sistemiyle ilgili açıklamaları şöyle:
Tamamlayıcı emeklilikten kasıt şu, aslında devletin sunduğu toplumsal güvenlik kurumundan kaynaklı bir emeklilik sistemimiz var esasen. Hani kamunun sunduğu onun yanında ikinci bir emeklilikten bahsediyoruz.
Bu ikinci emeklilik dünyanın çeşitli ülkelerinde uygulanıyor. Kimi ülkelerde mesleklere nazaran uygulanıyor. Mesela bizde de ona emsal sistemler var. İşte banka sandıklarını düşünebilirsin. OYAK sistemini düşünebilirsin. Bu türlü mesleksel tamamlayıcı emeklilikler var. Birtakım ülkelerde de bizdekine misal ferdî sistemi üzere sistemler var. Bizde de şu anda ferdî emeklilik sistemi var.
Hani otomatik iştirakli kişisel emeklilik sistemi var. 45 yaşın altındaki çalışanlar otomatik olarak bu sistemin içine giriyorlar. Her ay maaşlarından brüt maaşlarının yüzde üçü kadar bir kesinti oluyor. Fakat iki üç ay içinde isterlerse bu sistemden çıkıyorlar. Hasebiyle artık yeni getirilecek sistem aslında 2017’de Berat Albayrak’ın Hazine Maliye Bakanlığı devrinde de gündeme gelmişti ve çok da tartışılmıştı.
“TÜRKİYE’DE KIDEM TAZMİNATI SORUNU VAR”
O vakit Başbakan olan Sayın Cumhurbaşkanı ve tarafların muahedesi halinde hem kıdem tazminatı fonu hem de ferdî emeklilik sisteminin birleştirilmesi noktasında bütün paydaşların mutabakatı gerekiyor demişti. O mutabakat olmadı fakat bu bizim için bir mecburilik. Bilhassa kıdem tazminatı fonunun kurulması zira Türkiye’de kıdem tazminatı sorunu var. yüzde 80-85 Çalışma Bakanlığı’nın sayılarıdır. Alamıyor beşerler kıdem olağan biz büyük şirketleri düşünüyoruz lakin küçük şirketleri düşündüğünüz vakit ya da kıdem tazminatı alma sistemine baktığınız vakit sıkıntı. Hasebiyle bu sürdürülemeyen bir sorun.
Bunun da tahlili aslında sistemde olacak. Ancak evvel şu, ikinci emeklilik niye gerekli? Onu söyleyeyim. Zira sizin çalışırken bir ömür standardınız var. Muhakkak bir maaşınız var. Hem kamuda, hem de özel dalda o denli düşün fakat emekli olduğunuz vakit hem maaşınız biraz düşüyor. Hasebiyle ömür standardınız ve gelir düzeyiniz düşmüş oluyor. Münasebetiyle bu standardı koruyacak, gelir düzeyini koruyacak bir sistem. Yani ikinci bir emekli maaşı sistemi.
HERKES ÇİFT EMEKLİ MAAŞI ALACAK BU SİSTEMLE
Şimdi herkes çift emekli maaşı alacak bu sistemle. Nasıl olacak? Evvel Toplumsal Güvenlik Kurumundan yeniden kamudan emekli olacak. Sonra da işte bu tamamlayıcı emeklilik sistemiyle birlikte ikinci bir emekli maaşı gelecek biz de otomatik iştirak sistemi şu anda uygulanıyor lakin dediğim üzere zarurî değil. Bu zarurî olduğu vakit sizin maaşınızdan yüzde üç kesilecek. İşte ne diyelim olacak bununla birlikte? Evet. Yani şu anda mecburî değil. Mecburî olduğu vakit zati sistem oturacak.
VATANDAŞIN MAAŞINDAN YÜZDE ÜÇ KESİLECEK
Zorunlu kesin değil lakin zarurî olmak zorunda. Yani öbür türlü çıktığın vakit sistem bozulacak. sonuç itibariyle burada vatandaşa vatandaşın maaşından yüzde üç kesilecek. Buna bir de patron katkı yapacak. Ve esasen devlet katkısı var yüzde otuz. Yani üçlü bir prim ödeme sistemi olacak. Burada patronun katkısı şöyle olacak: Kıdem tazminatını da bu formuyla patron her ay ödemiş olacak. Yani bugün baktığın vakit bir holdinge de baksan köşedeki bir lokantaya da baksan kıdem tazminatı için bir kaynak ayırmıyor. Yani çok sayıda insan işten çıktığı vakit önemli bir mali maliyet oluyor.
2024 YILINDA DEVREYE GİRECEK
Dolayısıyla her ay onlar da bir katkı yapacak. Hasebiyle bir formda paranız birikecek. Yani sizin maaşınızdan kesilecek. Patron katkı yapacak. Devletin yüzde otuz katkısı var zati. Fon da birikecek. Münasebetiyle sizin patronla rastgele bir kıdem tazminatı sıkıntınız olmayacak. İşi değiştirdiğiniz vakit o paranızı da götürebileceksiniz. Burada emeklilik yaşı şu anda 56. Yani şu anda işe giren yani 2023 yılında işe giren bir erkek Toplumsal Güvenlik Kurumu’ndan 61 yaşında emekli olurken, burada 56 yaşında. Ya da 99 sonrası 60 olurken burada 56 yaşında ve on yılda emekli olacak. Şu anki sistemi söylüyorum. Bu yaş değişebilir. Münasebetiyle kıdem tazminatına da bir devlet garantisi gelmiş olacak ve hem kıdem tazminatı sıkıntınız çözülecek hem de ikinci bir emeklilik gelecek. 2024’tün sonunda bu sistemin devreye girmesi bekleniyor.
