CHP Sözcüsü Faik Öztrak, dün partisinin Genel Merkezi’nde MYK toplantısı devam ederken basın toplantısı düzenledi.
ANKA’nın aktardığına nazaran Öztrak, şunları söyledi:
“NEDEN İHRACATI ANLATIRKEN, REKORLAR KIRAN İTHALATI TEKRAR CAMİ AVLUSUNA BIRAKIP KAÇTINIZ?”
“Hazreti Mevlâna, ‘İnsan bir ağaca emsal, kökü kelamında durmaktır’ diyor. AK Parti Genel Lideri Erdoğan, bugüne kadar, milletimize pek çok kelam verdi ancak tutmadı. 2011 genel seçimlerine giderken, 2023 maksatlarını açıklamıştı. Bunları evvel partisinin seçim beyannamesine yazdı. Daha sonra Kalkınma Planı’na yazdı. Hükümetin resmi amacı haline getirdi ve sene 2023, Erdoğan Taahhütlerinin hiçbirinin yanına bile yaklaşamadı lakin millete verdiği kelamları tutmayan Erdoğan’ın, yüzü de bir türlü kızarmıyor. En son Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin Olağan Genel Kurulu’nda, ‘İhracatı bu yıl 265 milyar dolara, 2028’de de 400 milyar dolara’ çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. Düzgün de hani 2023 ihracat maksadı 500 milyar dolardı? Bu amaç nasıl yarıya indi? 500 milyar dolarlık ihracat taahhüdünüze, 2023’ten 5 yıl sonra bile neden ulaşamıyorsunuz? Bunun sizin akıl dışı politikalarınızın sonucu olduğunu neden söylemiyorsunuz? Neden ihracatı anlatırken, rekorlar kıran ithalatı tekrar cami avlusuna bırakıp kaçtınız? Yılın sonunda, millete taahhüdünüzün yarısına zar sıkıntı ulaşacak ihracatla nasıl caka satabiliyorsunuz? Neden ithalatın Nisan ayında yüzde 22 artışla 372 milyar dolara çıktığından hiç kelam etmiyorsunuz?
“BORÇ ALAN BUYRUK ALIR”
Erdoğan, iki yıl evvel, millete program diye yutturmaya kalktığı, ‘Rasyonel olmayan’ siyasetler manzumesinde dış ticaret açığını düşüreceğini vadetmişti. Meğer, dış ticaret açığı rekor üstüne rekor kırıyor. Cari açık ise birinci 4 ayda, 30 milyar dolara ulaştı. Hükümet, bunu finanse edecek borcu bulamadığı için, Merkez Bankası’nın 23 milyar dolar rezervini satmak zorunda kaldı. 12 aylık cari açık ise 58 milyar dolarla, son 11 yılın rekorunu kırdı. Erdoğan neden bunlardan hiç kelam etmiyor? Önümüzdeki 1 yılda ödememiz gereken dış borç 203 milyar dolar. Cari açık bu düzeyde sabit kalsa, yurt dışından bir yılda bulmamız gereken finansman 261 milyar dolar. Bunu nereden bulacaklar açıklayan yok. Erdoğan bu parayı bulmak için, Hangi tefecilerle iş birliği yapacağından hiç kelam etmiyor. Londra mı, New York mu yoksa Körfez tefecileri mi? ‘Ne fark eder?’ demeyin… Borç alan buyruk alır. Sarayın kibirlisinin kimlerden buyruk alacağını bilmek de bu milletin hakkıdır.
“DENGELERDEKİ SÜRATLİ BOZULMAYI DURDURACAK, BİR AKSİYON PLANININ AÇIKLANMAMASININ İZAHI VAR MI?”
Akıl dışı siyasetlerinin sebep olduğu tek açık, cari açık değil. Bütçe açığı da süratle artıyor. Yılın birinci beş ayında bütçe açığı 264 milyar liraya ulaştı. Bütçe Kanunu’nun bu yıl için öngördüğü açık 659 milyar TL fakat gelir ve masrafların birinci beş ayda geldiği seviyeyi, geçtiğimiz yılın eğilimleriyle yılsonuna çektiğimizde, 2023 sonunda bütçe açığı 1,5 trilyon lirayı aşıyor. Bütçe açığı iki kattan fazla artacak. Pekala, gelen ek yük nereden karşılanacak? Konuşan, açıklayan yok. O denli uçakta ‘Kaynak arayışlarımız sürüyor’ diye, yandaş medyaya hava atarak hiçbir sorun çözülmüyor. İktisat idaresindeki Bakan Yardımcılıkları, Merkez Bankası Lider Yardımcılıkları üzere, kilit atamaların neden hala yapılmadığının, neden ortada bir ek bütçe teklifi olmadığının, dengelerdeki süratli bozulmayı durduracak, bir aksiyon planının açıklanmamasının izahı var mı? O da yok.
“TÜİK’İN MAKYAJLI SAYILARIYLA DAHİ TÜFE’DE 2023 İTİBARİYLE DÜNYADA 12’İNCİ SIRADAYIZ”
Erdoğan ülkeyi yönetemiyor. Varsa yoksa algı yönetmekle uğraşıyor. Palavra dolan geçersiz görüntüler, 32 kısım tekmiline birden algıyı değiştirmek için bunlara milletin kasasından milyonlar, milyarlar ödeniyor. Erdoğan enflasyonla gayret edeceğine, ihracatçılara enflasyonu anlatırken, ‘Bir müddettir tüm dünyayla birlikte, bizim de başımızı ağrıtan enflasyon’ diyerek topu yeniden taca atıyor. Victor Hugo’nun söylediği üzere Paris’te ‘Caddenizi yıkayan suyun Nil Nehri’nden geldiğini varsaymak farklı bir saplantıdır…’ Erdoğan, enflasyonun, kendinin irrasyonel siyasetlerinin ve saplantılarının paramızı pul etmesinin sonucu olduğunu unutturmaya çalışıyor. Dünyada besin fiyatları Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde geçen yılın mart ayında tarihi tepelerine tırmanmıştı. O günden bugüne yüzde 22 düştü. Bizde ise tıpkı periyotta yüzde 75 arttı. Demek ki besin enflasyonu dünyadan değil, bal üzere sizden. Dünyada besin enflasyonunda tüm ülkeler ortasında sekizinci sıradayız. Rakiplerimiz, Sierra Leone, Gana, Laos üzere ülkeler. TÜİK’in makyajlı sayılarıyla dahi TÜFE’de 2023 itibariyle dünyada 12’inci sıradayız. Ancak enflasyonu düşürmek için hala ortada bir aksiyon, bir program yok. Laf çok.
“TÜRKİYE’YE LAF DEĞİL PROGRAM LAZIM”
Enflasyonu tek haneli sayılara düşüreceklermiş. Seçim meçhullüğü ortadan kalkmış, artık bu hususta elleri daha güçlüymüş. Yeni iktisat takımlarının da birinci önceliğini bu problemin tahlili oluşturuyormuş. Haydi düşürün enflasyonu, elinizi tutan mı var? Bu beylik, boş lafları geçeceksiniz. Türkiye’ye laf değil, program lazım, hareket lazım. Devlet gerçek ötesi uyduruk algılarla, telaffuzlarla yönetilmiyor.
Enflasyonu kalıcı bir biçimde düşürecek bir programın en kıymetli ayaklarından birini de işgücümüze, çağın gereği maharetleri kazandırmak oluşturur. Bunun için eğitim sistemimizi ideolojik prangalardan kurtarmak gerekiyor. Lakin hükümet eğitime yeni ideolojik prangalar takma peşinde. ‘Çevreme Hassasım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi’ diye bir proje uydurmuşlar. 21 yıldır bu ülkeyi siz yönetiyorsunuz. 21 yılın sonunda ulusal eğitim sistemimizin, Ulusal Eğitim Bakanlığımızın pahalarla ilgili nasıl bir eksiği var, Bakanlığın yapamadığı hangi etkinlikler var ki eğitimle ilgisi olmayan kurumları kapsayan, içinde sevgili çocuklarımızı emanet ettiğimiz, öğretmenlerin olmadığı, bu türlü bir projeye gereksinim duyuluyor? Neden çocuklarımıza çağın gerektirdiği yetenekleri kazandıracak eğitimi verip anne babaları şad etmeye çalışmıyorsunuz? Neden anneleri babaları üzüyorsunuz?
“MÜBAREKLERİN PARMAĞININ DEĞDİĞİ YERDEN GAZ FIŞKIRDI, PETROL FIŞKIRDI”
Bir öteki algı idaresi de doğal gaz ve petrol bulma probleminde yaşanıyor. ‘Karadeniz’deki gazı bir ay ücretsiz veriyoruz’ diye yola çıktılar, Putin’in Erdoğan’a seçim dayanağı olarak, kredili verdiği Rus gazını dağıttılar. Yetmedi, ‘Gabar’da petrol bulduk, Amerika çatladı, Avrupa çatladı’ kıssaları anlattılar. Devrin İçişleri Bakanı’na nazaran o denli bir petrol bulundu ki, ‘Benzeri lakin Suudi Arabistan’da olan, çıktığı üzere traktöre koysanız çalıştıracak’ bir petrol… Yetmedi, Cudi’de petrol bulduk. Yetmedi, Kato’da da petrol bulduk. Mübareklerin parmağının değdiği yerden gaz fışkırdı, petrol fışkırdı. Yandaş kanallar, besleme gazeteciler anlattı da anlattı. Fakat bulunduğu söylenen bu denli gaza, petrole karşın dünyada petrol fiyatları tıpkı kalırken, bizde seçimin başından bu yana akaryakıt fiyatları yüzde 21, mazot fiyatları yüzde 19 arttı. Bu akşam da mazota 1 lira 64 kuruş daha artırım bekleniyor. Nerede bu gazlar petroller? Atmayın, din kardeşiyiz.
“BAHSETTİĞİ ENFLASYONUN HANGİ ENFLASYON OLDUĞUNU SÖYLEMEDİ”
Hükümet algı idaresiyle uğraşırken, kiralar aldı başını gitti. Vatandaş oturacak mesken bulamıyor. Tek göz depodan bozma meskenlere, binlerce lira kira isteniyor. Toprak Mahsulleri Ofisi un fabrikalarına sübvansiyonlu buğday satışını durdurdu. Bir somun ekmeğe 10 lira ödeyeceğimiz günler yaklaşıyor. Lakin bunun çiftçiye de yararı yok. Bizim ‘13 lira olsun’ dediğimiz primli buğday taban fiyatını, saray 9 lira 25 kuruş olarak açıkladı. Lakin TMO çiftçiye bir türlü randevu vermiyor. Tüccar piyasada buğdayı 5,5-6,00 liradan kapatıyor. Darda olan çiftçi, büyük ziyan ediyor. Kiracı ızrar halinde. Çiftçi ızrar halinde. İşsiz ızrar halinde. Emekli, işçi ızrar halinde. Hayat pahalılığı aldı başını gidiyor. Mayıs ayında açlık sonu 10 bin 360 liraya yoksulluk sonu 33 bin 750 liraya çıkmış. Şimdilerde, ülkede açlık sonu altındaki taban fiyatın ne olacağının pazarlığı yapılıyor. Evvelki Çalışma Bakanı 500 dolar bazında minimum fiyat vadetmişti. Fakat artık hem hükümetten hem patron tarafından ‘TL konuşalım’ sesleri yükseliyor. Hükümet, ‘İşçiyi enflasyona ezdirmeyeceklerini’ söyledi. Lakin bahsettiği enflasyonun hangi enflasyon olduğunu söylemedi. Emekçiyi hangi enflasyona nazaran ezdirmeyeceksiniz? TÜİK’in makyajlı tüketici enflasyonu mu? Besin enflasyonu mu? İstanbul Ticaret Odası’nın enflasyonu mu? Yoksa bağımsız araştırmacıların enflasyonu mu? Bir tek minimum fiyatın en son ilan edildiği yılbaşından bu yana enflasyon nedeniyle, işçinin fiyatındaki erimeyi telafi etmek yetmez.
“EN AZ 15 BİN LİRA OLMASI GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUZ”
Emekçiyi yılın kalanında enflasyona ezdirmemek için, beklenen enflasyon ve refah hissesi kadar da bir ek artış yapmak gerekir ve alışılmış, yapılacak artışta açlık ve yoksulluk hudutlarını da dikkate almak gerekir. Biz CHP olarak yaptığımız hesaplamalar ve görüşmeler çerçevesinde, minimum fiyatın, en az 15 bin lira olması gerektiğini düşünüyoruz.
Ayrıca, bu yüksek enflasyon ortamında, işçilerimizin gelirlerini korumak için, sendikaların, minimum fiyatın her çeyrekte gözden geçirilmesi talebini de destekliyoruz. Bize nazaran sıkıntı, ‘Asgari fiyatın ne olduğu değil ne satın aldığıdır.’ O yüzden de bu hayat pahalılığını bitirecek siyasetlerin, vakit geçirilmeden açıklanıp uygulanması gerekir. Öteki taraftan, ülkemizde çalışanların yarısından fazlası açlık hududu altındaki minimum fiyat yahut civarında fiyata mahkûmdur. Gelişmiş ülkelerde istisnai bir fiyat olan taban fiyat, ülkemizde artık ortalama fiyat haline gelmiştir. Acil tahlil bekleyen sıkıntılarımızdan biri de bu ülkenin insanlarının insanca yaşayacak fiyata, maaşa ulaşmasıdır.
“9 AY SONRA YAPILACAK, LOKAL İDARE SEÇİMLERİNİ BEKLEMEK ÜZERE BİR LÜKSÜMÜZ YOK”
Gelirler yüksek enflasyon karşısında her geçen gün biraz daha erirken, işsizlik artarken, aileler borç batağında çırpınıyor. Vatandaşın kredi kartı borçları katlanıyor. Firmalar da rahat değil. Geliri borcunun faizine yetmeyen, yüksek borçluluğa sahip, satışlarını artıramayan şirketlere, yaşayan ölüler yani ‘zombi şirketler’ deniyor. Memleketler arası Para Fonu’nun son araştırmasına nazaran Türkiye, incelenen 43 ülke ortasında Zombi şirketlerin toplam özel dal şirketler içindeki hissesinin en yüksek olduğu ülke. Bütün bunlar finans bölümünde çok önemli zafiyete yol açabilir. Burada gecikmeye, yanlışa yer yok. Orta Vadeli Program’ın derhal revize edilmesine, gerçekçi bir ek bütçeye gereksinim var. İrrasyonel siyasetlerin bitirdiği itimadı sağlayacak, sağlam, görünür çapalara bağlı bir hareket planını, iç ve dış aktörlerin önüne koymak gerekiyor. Bunun için 9 ay sonra yapılacak, lokal idare seçimlerini beklemek üzere bir lüksümüz yok. Geçen her dakika aleyhe işliyor. Ancak hükümetin ve yeni Hazine ve Maliye Bakanı’nın hiç ivedisi olmadığını görüyoruz. Yeni Bakanın, İstanbul’da görüştüğü iş dünyası temsilcilerinden ve banka yöneticilerinden ‘Sabır’ istediği kamuoyuna yansıyor. Erdoğan vatandaştan, Bakan Beyefendi, iş dünyasından ve bankalardan dört koldan sabır istiyor da, bu sabrın sonunun selamete varacağına yönelik hiçbir emare yok.
“MERKEZ BANKASI LİDERİ DEĞİŞMİŞ OLSA DA LİDER YARDIMCILARI AYNI”
Yeni kabine Resmi Gazete’de yayımlanalı iki hafta geçti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nda yeni Bakan Yardımcıları kim olacak aşikâr değil. Merkez Bankası Lideri Amerika’dan ithal edildi. Ayrıyeten Katar Buyruğunun ailesinin fonlarını yönettiği ve buraya da Türkiye’nin son periyotta kıymetli ölçüde borçlandığı Katar Buyruğunun tavsiyesiyle geldiği tezleri var. Şayet öyleyse, bu bir Arap Düyun-u Genele olayı olur ve Büyük Ortadoğu Projesi eş lideri Erdoğan’ın yerli ve ulusal olmadığını, bizi dışarıdan buyruk alır hallere düşürdüğünü gösterir.
Erdoğan bir vakitler ‘nas’ dediği faiz artışını Artık kabul ettiğini uçakta açıkladı. Artık faiz artışının, ne kadar olacağı tartışılıyor. Nas mı değişti? Faiz mi değişti? Hayır. E pekala ne değişti? Devran değişti. Dün seçime giderken, milletin dini hislerini istismar etmek için öyleydi, bugün böyle… Devleti dün dediğini bugün reddeden bir baş yönetiyor. Lakin merakla beklenen faiz kararlarını Merkez Bankası Kanunu’na nazaran Para Siyaseti Heyeti alıyor. Merkez Bankası Lideri değişmiş olsa da Lider Yardımcıları tıpkı. Şurada vazife yapan Banka Meclisi üyesi de tıpkı. Yani şura üyeleri faiz konusunda Erdoğan’ın tıpkı yerde durduğu üzere, yerlerinde duruyorlar.
“EKONOMİNİN YELKENLERİNİ, SICAK PARAYLA ŞİŞİRME DEVRİ GEÇTİ”
2021’in Eylül ayından bu yana faiz indirimlerini yapan üyeler, artık ne olacak da faiz artırmaya karar verecekler? Ne olacak da, ‘Göklerden gelen bir kararla’ rasyonel yere dönecekler? Pekala bu faizler artınca, bankalara düşük faizle zorla verilen tahvillerin kıymeti ne olacak? Banka bilançolarını riskli hale getirmemek için, 550-600 milyar lira dolayında olduğu varsayım edilen bu zehirli kağıtların, yüksek faizli kağıtlarla değiştirilmesi gerekmeyecek mi? Buradan Hazine’nin sırtına binecek fevkalâde yükün faturası, yoksula fukaraya, hülasa milletimize çıkmayacak mı? Görünen o ki sarayın kaygısı, pansumanla, aspirinle, vitrin değiştirerek, bol laf salatasıyla, Körfez’den gelecek paralarla, lokal seçime kadar ekonomiyi yönetim etmek. Fakat bunlar, işin vahametinin farkında değil. İktisadın yelkenlerini, sıcak parayla şişirme periyodu geçti.
“ERDOĞAN’IN BAŞINDA OLDUĞU BİR HÜKÜMETİN, UYGULAYACAĞI TEDRİCİ BİR PROGRAMIN İNANDIRICILIĞI OLMAZ”
Merkez Bankası’nın rezervlerini buharlaştırdılar, yetmedi SWAP deyip borç aldıkları dövizleri de Merkez Bankası’nın art kapısından sattılar. Artık dolandırıcı diye suçladıkları Bakanı tekrar vazifeye getirerek, ABD’den Katar’ın tavsiyesiyle Merkez Bankası Lideri ithal ederek, bu para gelmez. Ya sıcak paracıya çılgın bir faiz verip, ülkenin geleceğini ipotek edecek, buyruk alacaksın ya da çabucak, iktisattaki problemleri kalıcı bir biçimde çözmeye başlayacaksın. Dört başı mamur, itimat veren, Halkın kabul edeceği, vatandaşa ‘Hani iktisatta her şey çok iyiydi’ dedirtmeyecek, dengeli bir programı, becerebilirsen ortaya koyacaksın. Bu programı da inanç veren bir takımla uygulayacaksın. Kâfi mi? Hayır yetmez. Bunların ardına doğruların sonuna kadar yapılacağını garantileyen bir siyasi iradeyi koyacaksın. Olur mu? Hayır olmaz. Sorunun sebebi olan tahlilin modülü olmaz. O nedenle Erdoğan’ın başında olduğu bir hükümetin, uygulayacağı tedrici bir programın inandırıcılığı olmaz. Fakat çok sert, millete faturası çok yüksek, açık çapalara bağlanmış bir program, odunsuz uygulanabilirse itimat sağlanabilir. O da tahminen.
“PARTİ MECLİSİMİZİN KARARIYLA DA, BU SÜRECİ DEMOKRASİ VE YENİLENME KURULTAYIMIZLA, TAÇLANDIRMAYA KARARLIYIZ”
Önümüzdeki lokal idare seçimleri, ağır güvensizlikle malül Erdoğan hükümetinden kurtulmak için kıymetli bir fırsattır. Seçimde onları uğratacağımız büyük hezimet, bunun önünü açacaktır. Evet, istediğimiz sonuçları alamadığımız bir genel seçim geçirdik. Son genel seçimde, Ülkemizde 25 milyondan fazla insanın oyunu aldık. Ancak seçimi kazanamadık. Artık, bu yüzde 48 oranındaki millet dayanağını korumak, bunun üzerine ezici bir zafer inşa etmek için, çok çalışma vakti. Bu çerçevede, CHP kongreler sürecini başlattık. Partimizin eksiklerini giderme, yenilenme ve değişim sürecini, üyelerimize ve delegelerimize emanet ettik. Mahalle, ilçe ve vilayet kongrelerimizi, kimsenin gölge etmediği, rekabetçi bir ortamda, aklıselimle, vaktinde tamamlamaya çalışıyoruz. Parti Meclisimizin kararıyla da, bu süreci demokrasi ve yenilenme kurultayımızla, taçlandırmaya kararlıyız. Biz bu süreci en sağlıklı formda götüreceğiz. Fakat hariçten gazel okuyan sarayın üyelerimizden, delegelerimizden, örgütlerimizden dem vurmasının, partimizden bahsetmesinin, mezarlıktan geçen birinin korkusunu bastırmak için ıslık çalmasına benzediğinin de farkındayız. Ülkeyi yangın yerine çeviren Sarayın kibirlisinin, her konuşmasında partimize yüklenmesi CHP’den ne kadar korktuğunu göstermektedir. Kendince CHP’yi tartıştırarak, iktisatta yaşanan kahırları ve dönme dolap misali dönmelerini, gizlemeye çalışsa da iktisatta ve devlet idaresindeki meşakkatler olduğu yerde duruyor.
“BU UMUDU GÜÇLENDİRECEĞİZ, LOKAL SEÇİMLERDE DAİMA BİRLİKTE BU GİDİŞE DUR DİYECEĞİZ”
O ne kadar konuşursa konuşsun biz milletimizin sesi olmaya devam edeceğiz. Tekrar, partimizin eksiklerini giderme, yenilenme ve değişim sürecinin en sağlıklı formda gerçekleşmesi için gereken her şeyi yapacağız. Vilayet Kongrelerimizin sona ermesine ve Parti Meclisimizin, Kurultay tarihimize karar vermesine kadar, Genel Merkezimiz, Meclis kümemiz, Belediye Liderlerimiz kendi işlerine ağırlaşacak. Üyelerimiz, delegelerimiz işini yapacak, örgütümüzü, genel merkezimizi ve tüzüğümüzü yenileyecek yapıyı büyük bir olgunlukla inşa edecek. Meclis kümemiz işini yapacak, millet ismine iktidarı denetleyecek. Milletin sıkıntısına derman olacak maddeleri Meclis’in gündemine taşıyacak. Milletvekillerimiz tatil demeden alanda olacak, örgütümüzle birlikte mahalle mahalle, sokak sokak, mesken konut çalışacaktır. Belediye Liderlerimiz işini yapacak, yapıtlarıyla, halk içinde çalışmalarıyla lokal idare seçimlerine hazırlanacak. Partimiz için en inançlı liman CHP delegelerinin sinesidir. Biz kimsesizlerin kimsesi ‘Cumhuriyet’in’ partisiyiz. Emperyalizme karşı dünyanın gördüğü, en ulu savaşı vermiş, mazlum milletlerin ışığı olmuş bu ‘halkın partisiyiz. Biz Mustafa Kemal Atatürk’ün iki büyük yapıtından biriyiz. Biz gerektiğinde vatan için her türlü fedakârlığın nasıl yapılacağını kurucu başkanımızdan öğrendik. Biz bir asırdır bu topraklara aydınlık yarınların umuduyuz. Bu umudu güçlendireceğiz, mahallî seçimlerde daima birlikte bu gidişe dur diyeceğiz.”
