Editör: Erkavim Yıldırım
Günümüzün en kıymetli sıhhat sorunu olan kanser oluşumunda sigara ve alkolün yanı sıra yanılgılı beslenme alışkanlıklarımız da değerli bir rol oynuyor…
Sağlıksız beslenmek kanser oluşma riskini yüzde 30 oranında artırabiliyor. Bu nedenle kanserden korunmak için öncelikle bütün besin kümelerini kâfi ölçüde içeren karışık beslenme stilini benimsemek kural. Dikkat etmemiz gereken bir öteki nokta da kanserle savaşan besinlere soframızda nizamlı olarak yer açmak.
Onkoloji Diyetisyeni Dilşat Baş kimi besinlerin kanser hücrelerini bedenden uzaklaştırma konusunda bedenin iç dinamiklerine daha fazla takviye verdiklerine dikkat çekerek, “Bu dost besinlerin yararlarından yararlanmak için onlara soframızda sistemli olarak yer vermeliyiz. Besinleri abartıya kaçmadan ölçülü bir biçimde tüketmek mevcut yararlarından yararlanmak için kâfi gelecektir” diye tekliflerde bulundu. İşte o teklifler ve o besinlerin neden tüketilmesi gerektiği…
Karotenoid içeren besinler
Karotenoidler bedende oluşan ve dışarıdan alınan kanser yapan reaktif tiplerini etkisizleştirerek kanserin oluşum riskini azaltıyorlar. Karotenoidler koyu turuncu, sarı, yeşil ve kırmızı zerzevat ile meyvelerde bulunuyor. Balkabağı ve tatlı patates en güçlü karotenoidkaynağını oluşturuyor. Ayrıyeten havuç, kayısı, mısır, domates, yeşillikler, şeftali, nektarin, portakal ve karpuz karotenoidlerindiğer güçlü kaynaklarından. Bu besinleri mevsimine nazaran günlük beslenme planınıza dahil edin.
Balık
Balık omega-3 yağ asitleri açısından güçlü bir kaynak. Omega-3 yağ asitlerinin tümör oluşumunu geciktirdiği ile ilgili çalışmalar var. Sardalya, uskumru, somon, kalkan, ringa ve ton balığı omega-3 açısından güçlü balıklardan. Onkoloji Diyetisyeni Dilşat Baş kanser riskini düşürmek için haftada en az 2 porsiyon balığı beslenme planınıza kesinlikle eklemeniz gerektiğine dikkat çekerek,”Balığı fırında ve buğulama üzere sağlıklı pişirme teknikleriyle pişirmeye dikkat edin.Kızartma tekniğiyle pişirdiğinizde hem yağ içeriği çok artıyor hem de kızartma yağının içerisinde oluşan ziyanlı öğeler kanser öncüsü hücrelerin oluşmasına neden olabiliyor” diyor.
Likopen içeren besinler
Domateste likopen ismi verilen ve retinole çevrilemeyen bir karotenoid bulunuyor. Güçlü bir antioksidan olan likopen zerzevat ve meyvelere kırmızı rengi veren karotenoiddir. Domatesin yanı sıra greyfurt, kayısı ve karpuz da likopenden varlıklı meyveler. Pişmiş domates eserlerinde yani domates püresi, domates salçası, makarna sosu ve pişirilerek hazırlanan domates suyunda çiğ domatese nazaran 2 ila 8 kat daha fazla likopen mevcut. Kanser riskini azaltmak için beslenmenizde bu eserleri sık sık kullanın.
Doğal prebiyotikler
Prebiyotikler bağırsaktaki dost bakterilerin besin kaynağını oluşturuyor. Dost bakterileri besleyen besinler birebir vakitte bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkıda bulunuyor ve bu sayede kanser öncüsü hücrelerin oluşumunu engelliyorlar. Enginar, kereviz, pırasa, kuşkonmaz, soğan, sarımsak, muz, yer elması, hindiba, buğday kepeği, tam tahıllı eserler ve kuru baklagiller prebiyotik besinler ortasında yer alıyor. Günlük beslenme planınızda bu kümede yer alan birkaç besine yer vermeye itina gösterin.
Sert kabuklu kuru yemişler
Ceviz, fındık, fıstık, badem, brezilya fıstığı ve kaju fıstığı üzere sert kabuklu kuru yemişler olarak isimlendiriliyor. Bu atıştırmalıklar az hacimde çok güç ve protein içeriyor. Sert kabuklu kuruyemişler magnezyum, selenyum ve E vitamini üzere antioksidan özelliği olan vitamin ile minerallerin eksiksiz kaynağını oluşturuyor. Antioksidanlar kanser öncüsü hücrelerin oluşumunu engellemek için bedenimizin faydasına çalışıyor. Günlük beslenme planınızda bir avuç içi kadar sert kabuklu kuruyemiş bulundurmanız yararlı olacaktır. Tuz ve tuzlanmış besinler sindirim sistemi kanserlerinin oluşma riskini arttırıyor. Bu nedenle tuzsuz olanları tercih etmenizde yarar var.
Yeşil ve siyah çay
Hem siyah çay hem de yeşil çay yapısında güçlü bir antioksidan olan polifenolleri bulunduruyor. Siyah çay yeşil çayın fermente edilmiş halidir. Yeşil çayda polifenoller siyah çaya nazaran daha fazla bulunduğu için yeşil çayın daha faydalı olduğu üzerinde duruluyor. Onkoloji Diyetisyeni Dilşat Baş kanser riskini düşürmek için günde 1-2 fincan yeşil çay yahut 3-4 fincan siyah çay tüketmenizde yarar olduğunu belirterek,”Ancak sıcak içecekler yemek borusu kanser riskini artırdığı için çayın çok sıcak olmamasına dikkat edin, küçük yudumlar halinde keyfini çıkararak içmeye ihtimam gösterin” diyor.
Kükürtlü sebzeler
Brokoli, lahana ( kırmızı, beyaz, kara, yer, çin), karnabahar, bürüksel lahanası, pazı, turp çeşitleri, şalgam, hardal yeşillikleri, su teresi, yabani havuç ve diğerleri… Bu besinler içerdikleri sülforafan isimli fitokimyasal sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirici, enfeksiyonlardan kollayıcı tesir oluşturuyorlar. Bu özellikleri nedeniyle de kanser öncüsü hücrelerin imha edilmesinde vazife alıyorlar. Sıhhatimiz üzerindeki yararlarından en tesirli halde yararlanabilmek için kükürtlü zerzevatları çiğ yahut hafif haşlayarak tüketmeye ihtimam gösterin.
Üzümsü meyveler
Çilek, böğürtlen, ahududu, yaban mersini, dut, üzüm, kızılcık, kiraz ve vişne üzere üzümsü meyveler beden hücrelerini özgür radikal hasarından koruyan bileşikleri içeriyorlar. Bu sayede de kanser öncüsü hücrelerin oluşumunu engelliyorlar.
Dost baharatlar
Baharatlar yanlışsız ölçüde ve gerçek besinlerle buluştuğunda hem yemeğin lezzetini hem de besleyici özelliğini arttırıyorlar. Antioksidan özellikleri sayesinde kanser hücrelerinin yok edilmesine yardımcı tesir oluşturabiliyorlar. Türk mutfağında yaygın olarak kullanılan dost baharatlar tarçın, karanfil, fesleğen, kimyon, kakule, nane, kişniş, biberiye, sarımsak, zencefil ve zerdeçal bedendeki iltihabi olayları önleyici ve toksinlerden arındırıcı tesire sahipler.
Kurubaklagiller
Kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek ile soya fasulyesi üzere kuru baklagiller hem âlâ birer bitkisel protein kaynağı hem çok uygun bir posa kaynağı hem de içerdikleri fitokimyasallar sayesinde çok yeterli bir kanser savaşçıları. Kanser riskini azaltmak için kuru baklagilleri haftada 2-3 kere sofranızda bulundurmayı ihmal etmeyin. Bunun yanı sıra salata, çorba, pilav ve makarnalarınızda zenginleştirici bir dost besin olarak kullanın.
