Ticaret Bakanlığı, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen yasakla ilgili açıklama yaptı.
Bakanlık açıklamasında, 31 Temmuz’da yeni hasat periyodu başlayıncaya kadar, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına kayıt verme sürecinin durdurulduğu belirtilerek, “Bolluk devrinde zeytinyağı ihracatımızın katma bedelli ve yüksek fiyatlı olmasından memnuniyet duyarız. Fakat iç tüketimde vatandaşımızın yüksek fiyatla mağdur edilmesine de göz yummayız. Gerçekten varilli ve dökme zeytinyağının ihracatını kısıtlama kararımız, kısa müddette iç piyasadaki yükselmiş fiyatları geriye çekecektir. Önümüzdeki dönemin tablosunu görmek zorundayız. Yeni dönemde Akdeniz’deki kuraklık devam ederse ve zeytin üretimi düşük gelirse, bu durumda zeytinyağı daha da hassas bir eser olacak ve devletimizin ve ilgili tüm bakanlıkların bu eserin üretimi ve vatandaşa ulaşması için daha farklı önlemler alması gerekebilecektir.” denildi.
Zeytinyağı ihracatı, araç stokçuluğu savları ve fahiş fiyat şikayetleriyle ilgili bahisleri da içeren yazılı açıklama şöyle:
“İhracatımızın temmuz ayında, Temmuz verisi olarak tarihin en yüksek sayısı olarak gelmesi, bizleri sevindirdiği üzere, kimi bölüm ve eserlerde sarsıntı yaralarının sarılması sürecinde ithalatın artışı ve bunun nedenleri de gündemimizde kıymetli yer edinmektedir.
Diğer taraftan, Ticaret Bakanlığımız iç ticaretteki istikrarları de yakından takip etmektedir. Vatandaşlarımızın muhtaçlık duyduğu her esere rahatça ulaşabilmesi ve uygun fiyattan alabilmesi için gerektiğinde ihracat yahut ithalatta eser bazlı değişikliklere gidebilmektedir.
Bu kapsamda son vakitlerde global ısınma ve bunun sonucunda Akdeniz havzasındaki baskın kuraklıktan ötürü İspanya ve İtalya başta olmak üzere birçok ülkede zeytin ve zeytinyağı üretimi büyük hasar almış ve global ölçekte zeytinyağı fiyatları tavan yapmıştır. Bu durumda bizim zeytinyağı ihracatçılarımız da bu pazardan daha çok hisse alabilmek için ihracata sürat vermeye başlamışlardı.
Ticaret Bakanlığı olarak ihracatımızın artışı bizi mutlu etmiştir. 2022/23 dönemi birinci dokuz ayında (Kasım-Temmuz dönemi) Toplam zeytinyağı ihracatımız bir evvelki dönemin birebir devrine nazaran; ölçü bazında yüzde 240 artarak 136,5 bin ton olarak (632 milyon dolar) gerçekleşmiştir. Kutulu zeytinyağı ihracatımız ölçü bazında yüzde 3 artarken, dökme zeytinyağı ihracatımız 5,5 kat (yüzde 536), varilli ihracatımız 4 kat (yüzde 394) artmıştır. İspanya’ya ihracatımız 21 kat (yüzde 2119), İtalya’ya ihracatımız ise 44 kat (yüzde 6273) artmıştır.
Ancak son haftalara hakikat hem ihracattaki büyük artış, hem de iç tüketim piyasasında stokçuluk yoluyla ve arz tedariki telaşı gerekçesiyle zeytinyağı fiyatlarının süratle artmaya başladığını gözlemleyen Ticaret Bakanlığımız, bir Akdeniz ülkesi olan Türkiyemizde halkımızın zeytinyağını tüm dünyadaki üzere çok yüksek fiyatlardan tüketmemesi hedefiyle 19 Temmuz 2023 tarihinde litrede 20 cent fon kesintisi uygulaması getirmek zorunda kalmıştı.
“KUTULU AMBALAJLI ZEYTİNYAĞI İHRACATINDA KISITLAMA YOK”
İhracatçı üretici ve tüketici bölümlerle yaptığımız istişareler, Tarım ve Orman Bakanlığımız ile tertipli yürüttüğümüz uyum çerçevesinde, 31 Temmuz 2023 tarihinde, yakın gelecekte yeni hasat devri başlayıncaya kadar, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına kayıt verme süreci durdurulmuştur. Kutulu ambalajlı katma pahası yüksek zeytinyağı ihracatımızda kısıtlama yoktur. Bolluk devrinde zeytinyağı ihracatımızın katma kıymetli ve yüksek fiyatlı olmasından memnuniyet duyarız.
Ancak iç tüketimde vatandaşımızın yüksek fiyatla mağdur edilmesine de göz yummayız. Gerçekten varilli ve dökme zeytinyağının ihracatını kısıtlama kararımız, kısa müddette iç piyasadaki yükselmiş fiyatları geriye çekecektir. Önümüzdeki dönemin tablosunu görmek zorundayız. Yeni dönemde Akdeniz’deki kuraklık devam ederse ve zeytin üretimi düşük gelirse, bu durumda zeytinyağı daha da hassas bir eser olacak ve devletimizin ve ilgili tüm bakanlıkların bu eserin üretimi ve vatandaşa ulaşması için daha farklı önlemler alması gerekebilecektir.
Tarım kesiminde, besin eserlerinde istikrar büyük çoğunlukla İklim ve meteorolojik kaidelerden etkilenmektedir.
Nitekim geçtiğimiz kışın dingin ve kurak geçmesi başta buğday olmak üzere tahıl eserlerinde karar alıcıları tasaya sevk etmişti. Ancak ilkbahar aylarında aldığımız verimli yağışlar ve hükümetimizin üretim ve fiyat dayanakları sonucunda tarımda birçok eserde istenilen seviyede üretim artışı gerçekleşti ve üreticimizin yüzü güldü. En değerli eserlerimizden tahıllarda, buğday ve un fiyatları için bir olumsuzluk oluşmadı.
“Dengeli bir siyaset sürdürüyoruz”
Ticaret Bakanlığı olarak, Tarım ve Orman Bakanlığı ile istişare ve uyum içinde, üretim tüketim, ihracat ve ithalat sayıları bazında, arz talep ve stoktaki sayıları dikkatle takip ederek, iç fiyat seviyesi ve ihracat artışı ortasında istikrarlı bir siyaset sürdürüyoruz.
Zeytinyağında iç tüketimde fiyatın düşürülerek vatandaşımızı muhafazayı, ve ihracatçımızı kutulu ambalajlı olarak katma pahası yüksek fiyatlı zeytinyağı ihracatına yöneltmeyi amaçlayan bu karar, tekraren yeni hasat periyoduna kadar, ve yalnızca dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına kayıt vermeme uygulamasıdır. Kutulu ambalajlı ihracatta kısıtlama yoktur.”
