Türkiye’de cari açığın büyük bir kısmını oluşturan işlenmemiş altın ithalatı, Ağustos datalarının açıklanmasıyla birlikte 2023 yılında toplam 22 milyar 776 milyon liraya ulaştı. Bu sayı, 1989 yılından bu yana bir takvim yılı içerisinde görülmüş en yüksek düzey olarak rekor kırarken, yılın geride kalan 4 ayının datalarının de eklenmesiyle birlikte kelam konusu tepe daha da üst çıkmış olacak.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), son yıllarda dünyanın en fazla altın ithal eden merkez bankası olarak dikkatleri çekerken, bu rezervlerin değerli bir kısmı seçim öncesi piyasaları dengelemek için harcanmıştı. Özel bölümdeki altın ithalatına yönelik talebin önüne geçebilmek içinse geçtiğimiz aylarda atılan adımlarla start verilmiş olmasına rağmen, dataların beklenenden yüksek gelmesi yeni kısıtlamalara gidilmesine neden oldu.
BORSA İSTANBUL KISITLAMALARI RESMEN AÇIKLADI
Borsa İstanbul’dan yapılan açıklamada, “Altın İthalatı İle İlgili Düzenlemeler” bahisli duyuru ile işlenmemiş altın ithalatına Hazine ve Maliye Bakanlığının ikinci bir kararına kadar üye bazında kota uygulanacağının bildirildiği anımsatıldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, geçtiğimiz aylarda aldığı karar ile gram altından düşük düzeydeki altın üretimlerini kaldırırken, gram altın üretimine de kota getirmişti. Kelam konusu uygulama altın üretim maliyetlerinde artışa neden olmuş ve gösterge kur ve piyasa fiyatları ortasında değerli bir makas oluşmasına neden olmuştu.
ALTIN İTHALATI 7 AYDA YÜZDE 180 ARTIŞ GÖSTERDİ
28 Mayıs sonrası misyona başlayan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TCMB Lideri Hafize Gaye Erkan’ın öncelikli amaçları ortasında enflasyonu baskılamak ve cari açığı düşürmek yer alırken, cari açığın kıymetli bir kısmını oluşturan altın ithalatını baskılamak için peş peşe adımlar gelmeye devam ediyor.
Ticaret Bakanlığı bilgilerine nazaran, ocak-temmuz devrinde Türkiye’nin altın ithalatı geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 5,1 artışla 217 milyar 52 milyon dolara ulaştı. Tıpkı devirde işlenmemiş altın ithalatı yüzde 180 artarak 19,4 milyar dolar oldu. Borsa İstanbul datalarına nazaran, altın ithalatı temmuz ayında geçen yılın birebir devrine nazaran yaklaşık yüzde 73 artarak 22 tondan 38 tona ulaştı. Ocak-temmuz periyodunda ise yüzde 220 artarak 69 tondan, 220 tona çıktı.
Bu tablo, alınan kısıtlamaların kâfi gelmemesi halinde ilerleyen günlerde yeni sınırlama ya da yasakların gelebileceğine işaret etmekte.
ÖZEL BÖLÜMÜN ALTINA İLGİSİ REKOR KIRIYOR
Merkez Bankası’nın altın ataklarının yanı sıra, ferdî ve kurumsal ticari müşteriler için de altın ithalatı tüm vakitlerin en üst düzeyine ulaşmış durumda. Ocak ayında yapılan 68 bin 330 kilogramlık altın ithalatı, Türkiye’de emtia alımına yönelik kayıtların tutulmaya başlandığı 1995 yılından bu yana görülen en yüksek bedel olarak dikkat çekti.
MÜCEVHER ÜRETİCİLERİ: “TÜRKİYE’DE ÜRETİME DAMGA VURABİLİR”
Alınan kısıtlama kararlarının akabinde Dünya’ya konuşan; bölüm temsilcileri getirilen bu kararla zincir altın ithalatının ve mücevher dalında kullanılan modüllerin ithalatının daha sıkıntı hale geleceği ve bunun da kota ve ek vergi uygulanmayan Avrupa’dan tamamlanmış eser ithalatını artırabileceği telaşı taşıyor. Kesim temsilcileri kararla ilgili olarak ayrıyeten, “Mücevher üretimi yapan kesim bu karardan etkilenir, Avrupa’dan ithalatın önü açılır bu da üretimi vurur” açıklamasını yaptı.
