Türkiye Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), Temmuz 2023’e ait açlık ve yoksulluk hududu bilgilerini açıkladı.
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması fiyatı (açlık sınırı) 11.658,10 TL’ye, ıda harcaması ile giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi gereksinimler için yapılması mecburî başka aylık harcamalarının toplam fiyatı ise (yoksulluk sınırı) 37.974,10 TL’ye yükseldi.
Ayrıca bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 15.123,60 TL’ye yükseldi.
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken minimum harcama fiyatındaki artış bir evvelki aya nazaran yüzde 12,38 oranında gerçekleşti.
Yedi aylık değişim oranı ise yüzde 43,38 olarak tespit edildi. Son on iki ay itibariyle değişim oranı yüzde 70,44 oldu. On iki aylık ortalamalara nazaran değişim oranı ise yüzde 107,54 olarak hesaplandı.
TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve direkt piyasadan derlenen fiyatlara nazaran, besin eserlerinde Temmuz 2023 itibariyle gözlemlenen değişim harcama kümelerine nazaran şu formda oldu:
Süt ve yoğurt fiyatı değişmezken peynir fiyatı ortalama yüzde 4 zamlandı.
Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, yağlı tohum eserlerinin bulunduğu kümede;
Et ve Süt Kurumu (ESK), Ankara Besin ve Muhtaçlık Hususları Perakendeciler Derneği bünyesinde faaliyet gösteren marketlerin bir kısmına, nisan sonu itibariyle ithal edilmiş olan karkas etleri düşük fiyattan vermesi sayesinde dana kıyma 190 TL, kuşbaşı 210 TL’den satılmaya başlanmıştı. Bu ay tekrar artırım gelerek 269 TL ve 289 TL’den satıldı.
BİR AYDA DANA ETİ YÜZDE 6 TAVUK YÜZDE 13 ARTTI
Bunun yanında ulusal zincir marketler ve Ankara’nın dernek üyesi olmayan ve olup da yerli et satmaya devam eden lokal marketlerinden pek birçoklarında dana kıyma ortalama 315, kuşbaşı ortalama 340 TL’den reyonlardaki yerini aldı. Bir ayda dana eti ortalama yüzde 6, tavuk yüzde 13, balık yüzde 12, yumurta yüzde 9, kuru fasulye yüzde 7, yeşil mercimek yüzde 8 oranında zamlandı. Kuzu ve nohut ortalama fiyatları değişmezken yağlı tohumlar (kuruyemiş) yüzde 2 fiyat düşüşü yaşadı. Yumurtanın adedine bir ayda 25 kuruş artırım gelerek 3,25 TL oldu.
EKMEK YÜZDE 30 ZAMLANDI
Bir ay içinde pirinç yüzde 8, irmik yüzde 6, makarna ve un hafif düzeyde fiyat artışı yaşadı. Ankara’da 200 gramlık beyaz ekmek yüzde 30 zamlanarak 6,5 TL oldu. Bu artırımla 4 kişilik ailenin aylık yalnızca ekmek masrafı 525 TL’den 682,5 TL’ye yükseldi. Yani öteki bir sözle bundan sonra her ay 157,50 lira yalnızca ekmek fiyatındaki artıştan ötürü aile bütçesine yansıyacak.
Taze sebze-meyve kümesinde;
Semt pazarlarında hem yeşil soğan, maydanoz üzere salata yeşilliklerinin hem de ıspanak, pazı üzere yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları yükseldi. Patates ve kuru soğan 20’şer TL den satılmaya başladı. Kabak ve patlıcan fiyatları sabit kaldı, kıvırcık fiyatları geriledi, bunların dışında tezgâhlardaki tüm sebzelerin fiyatı yükseldi. 15 TL ile tezgâhlarda en uygun fiyatlı meyve olan elma fiyatı değişmezken kalan tüm meyve fiyatları arttı. Bu ayın artırım şampiyonu yüzde 135 ile kavun oldu. Ortalama zerzevat (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık vb. salata yeşillikleri dâhil değil) kg fiyatı 27,29 TL, ortalama meyve kg fiyatı 35,20 TL oldu. Hesaplamada 24’ü zerzevat ve 10’u meyve olmak üzere toplam 34 eserdeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 24,18 TL olarak tespit edildi (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık üzere salata yeşillikleri bu hesaplamada “Ortalama Meyve-Sebze Fiyatı”na dâhil edilmektedir).
Temel yağ eserlerinin bulunduğu kümede;
Son bir ayda zeytinyağı yüzde 30, margarin yüzde 20, ayçiçek yağı sonlu seviyede zamlandı. Tereyağı fiyatı sabit kaldı.
Son küme içinde yer alan besin unsurlarından;
Çay yüzde 10, siyah zeytin yüzde 12, salça yüzde 8, şeker yüzde 4, bal ile pekmez sonlu düzeyde fiyat artışı yaşadı. Yeşil zeytin, ıhlamur, reçel ve baharat fiyatları değişmezken tuz fiyatı yüzde 22 ile fiyatı en çok düşen eser oldu.
